نقش خودکارآمدی در پیش بینی رفتارهای غذایی دانشآموزان دختر دبیرستان های شهر کرمان در سال 1386

مقدمه: توجه به بهبود وضعیت تغذیه دختران نوجوان، که مادران نسل آینده خواهند بود، می تواند از مؤثرترین اقدامات بنیادین برای پیشگیری از بیماری های مزمن سنین بعدی باشد .شناخت عوامل پیش بینی کننده رفتارها، یکی از مؤثرترین راه هایی است که میتواند جزو برنامه های پیشگیری در جوامع، به خصوص در کشورهای در حال توسعه قرار گیرد.

هدف: این مطالعه به منظورتع یین نقش پیش بینی کننده خود کارآمدی در پیش بینی رفتارهای غذایی دختران مقطع دبیرستان شهر کرمان در سال 1386 صورت گرفت.

روش بررسی: در این مطالعه همبستگی، دانش آموزان دبیرستان های دخترانه شهر کرمان به عنوان جامعه پژوهش و بر اساس مطالعه مقدماتی، نمونه پژوهش 800 نفر تعیین شد.900  پرسشنامه توزیع گردید که در پایان 812 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نمونه گیری به روش تصادفی خوشه ای صورت گرفت .جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد که در سه بخش شامل، سؤالات مربوط به ویژگی های فردی و عم ومی، رفتارهای غذایی، خود کارآمدی رفتارهای غذایی تنظیم شده بود .اطلاعات پس از کسب روایی و پایایی مناسب جمع آوری و مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت.

نتایج: یافته های این پژوهش نشان داد که بیشتر دانش آموزان مورد مطالعه (57.4 درصد) کمتر یا مساوی 16 سال سن داشتند و درصد نمرات کسب شده در حیطه رفتار غذایی و خود کارآمدی آن به ترتیب 66 و 61 درصد بود. نتایج آنالیز رگرسیون دو متغیره، ارتباط معنی دار و مثبتی را بین میانگین نمره رفتار غذایی و خود کارآمدی آن (0.32r=، 0.0001(p= نشان داد که علاوه بر خود کارآمدی رفتار غذایی عواملی چون، تحصیلات پدر، ارزیابی وضع اقتصادی خانواده در مقایسه با سایرین از دید دانش آموزان، میزان اهمیت خانواده به مصرف غذای سالم، داشتن حق انتخاب مواد غذایی در خانواده، تعداد صرف وعده های غذا با خانواده و شغل مادر پیشبینی کننده رفتار غذایی بودند.

نتیجه گیری: نتایج به دست آمده، نقش پیش بینی کننده مفهوم خودکارآمدی را برای رفتارهای ارتقا دهنده سلامت نظیر رفتار غذایی بر طبق مدل  penderتأیید می کند، بنابراین از شیوه های افزایش خود کارآمدی از قبیل ترغیب کلامی، افزایش خودآگاهی نوجوانان نسبت به توانایی های خود و ارایه الگوهای مناسب برای آنها می توان به عنوان عوامل ارتقا دهنده رفتارهای بهداشتی استفاده کرد.