مقایسه تأثیر سیتالوپرام و نورتریپتیلین در اختلال افسردگی اساسی سالمندان

مقدمه: اختلال افسردگی اساسی اختلالی شایع و ناتوان کننده است که منجر به افزایش ناتوانی و مرگ و میر می شود. نورتریپتیلین که یک داروی سه حلقه ای می باشد سال ها برای افسردگی سالمندان مورد استفاده قرارگرفته است. موارد استفاده از داروهای مهارکننده اختصاصی باز جذب سروتونین در درمان افسردگی سالمندان به دلیل عوارض کمترآن ها روز به روز افزایش می یابد. اما همچنان مقوله قابل بحثی باقی مانده است. این مطالعه به دلیل حساسیت انتخاب داروی مناسب برای سالمندان با هدف مقایسه نورتریپتیلین و سیتالوپرام در درمان افسردگی بوده است.

روش کار: این پژوهش کارآزمایی بالینی یک کور در سال های 85-84 به مدت یک سال در مراجعین به بیمارستان روانی ابن سینا مشهد صورت گرفت. 7 نفر بیمار با سن بالای 60 سال که بر اساس معیارهای تشخیصی dsm-iv-tr متلا به اختلال افسردگی اساسی شناخته شدند، وارد پژوهش شدند. بیماران به طور به تصادفی به دو گروه تقسیم شدند: یک گروه (37 نفر) تحت درمان با سیتالوپرام 10 تا 20 میلی گرم در روز قرار گرفتند و یک گروه تحت درمان نورتریپتیلین با 25  تا 150 میلی گرم (متوسط 100 میلی گرم در روز) قرار گرفتند. اثر بخشی درمان در این مطالعه بر اساس تغییر نمره آزمون هامیلتون افسردگی پس از 8 هفته تعریف شد. 13 نفر به دلایل مختلف پژوهش را ترک گفتند (5 نفر از گروه سیتالوپرام و 8 نفر از گروه نورتریپتیلین). مشخصات فردی، نتایج به درمان در دو گروه و نمره آزمون در پرسشنامه جمع آوری گردیده اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و جداول توزیع فراوانی و آزمون مجذور کا پردازش شد.

نتایج: شاخص های جمعیت شناسی اولیه و نمره هامیلتون افسردگی در ابتدای مطالعه در دو گروه از نظر آماری تفاوت معناداری نداشت. تغییر نمره آزمون هامیلتون افسردگی پیش از درمان و پایان هفته 8 در دو گروه تفاوت آماری معناداری نداشت. بی خوابی در 5 بیمار تحت درمان با سیتالوپرام مشهود بود (13.4%). در گروه تحت درمان با سیتالوپرام 3 نفر (8.1%) و در گروه تحت درمان با نورتریپتیلین تنها یک بیمار (2.8%) از تهوع شدید در ابتدای درمان شاکی بودند. سردرد در گروه سیتالوپرام 8.1 درصد و در گروه تحت درمان با نورتریپتیلین 2.8 درصد گزارش شد. در گروه تحت درمان با نورتریپتیلین بیشترین شکایت از خشکی دهان (28.5%) و خواب آلودگی (22.8%) بود.

نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که هر دوی این داروها در کاهش علایم افسردگی سالمندان مؤثر هستند و نمره آزمون هامیلتون افسردگی در هر دو گروه بیش از 50 درصد کاهش نشان داد ولی تفاوتی بین دو دارو از نظر اثر بخشی مشاهده نشد. به نظر می رسد تعمیم نتایج به کل بیماران مبتلا به افسردگی اساسی نیاز به مطالعات بیشتر دارد.