بررسی ارتباط هیپوتیروئیدی با سطح فریتین سرم در بیماران بتا تالاسمی ماژور

مقدمه: بیماری بتا تالاسمی ماژور یکی از شایع ترین بیماری های ژنتیکی در ایران و به ویژه استان گلستان می باشد. از میان عوارض مهم ثانویه تزریق خون، اختلالات اندوکرین و هیپوتیروئیدی می باشد که باعث ناتوانی و مرگ و میر زودرس می شود. این اختلالات پس از ایجاد با دفروکسامین قابل درمان نیست. هدف از انجام این مطالعه تعیین ارتباط هیپو تیروئیدی با سطح فریتین سرم در بیماران بتا تالاسمی ماژور است.

روش کار: این مطالعه تحلیلی- مقطعی بر 185 بیمار تالاسمی مرکز طالقانی گرگان در مدت 5 سال (1380-1384) در گروه سنی 1-37 سال انجام شد. سطح فرتین سرم هر سه ماه یکبارو تست های عملکردی تیروئید سالی یکبار، مورد ارزیابی قرار گرفت و همچنین سن، جنس، میزان مصرف منظم دسفرال و هموگلوبین قبل از تزریق خون بررسی شد و سپس متوسط فرتین همزمان با شروع عارضه به دست آمد و داده ها توسط نرم افزار  spssو روش آماری تی تست مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج: از مجموع بیماران، 96 نفر (51.9%) زن و 89 نفر (48.1%) مرد بودند. در کل 30 نفر (16.2%) مبتلا به هیپوتیروئیدی بودند متوسط سنی 17.8 سال و پنج نفر در گروه سنی کمتر از ده سال و بقیه بالاتر از ده سال، 15 نفر (50%) زن و 15 نفر (50%) مرد بودند. متوسط سطح فرتین همزمان با شروع عارضه 2175.30041±2528.400 ng/ml که در  مقایسه با افرادی که هیپوتیروئید نبودند، با متوسط سطح فرتین 1908.73027±3538.6230  از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود داشت (0.05(p<. متوسط هموگلوبین قبل از تزریق در بیماران بین ng/ml 7-10 بود و 17 نفر  (56.7%) از بیماران هیپوتیروئید، دسفرال را به صورت نامنظم مصرف می کردند. 43.3% به میزان 30-40 mg/kg/d دسفرال را در هفته مصرف می کردند.

نتیجه گیری: نتایج نشان دادکه در بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور می توان قبل از رسیدن سطح فرتین به مقادیر بالا، اقدامات لازم جهت بررسی های کلینیک و پاراکلینیک و کنترل سطح فرتین به منظور پیشگیری از ابتلا به عارضه هیپوتیروئیدی اعمال نمود. با توجه به اینکه در این مطالعه 5 بیمار در گروه سنی کمتر از ده سال مبتلا به هیپو تیروئیدی شده بودند و از آنجایی که عوارض اندوکرین بیشتر در سن بالای ده سال مورد توجه قرار می گیرد، توصیه می شود غربالگری بیماران حداقل از سن 5 سالگی شروع شودتا درمان به موقع شروع شود.