میزان همبستگی خود - استنادی مجله با ضریب تأثیر در نشریات علمی حوزه ی علوم پزشکی منتشر شده بر اساس گزارش های پایگاه استنادی علوم جهان اسلام

مقدمه: در این پژوهش، میزان همبستگی خود - استنادی مجله با ضریب تأثیر در مجله های علمی حوزه ی علوم پزشکی بین سال های 1380 تا 1386 بر اساس گزارش های استنادی نشریات فارسی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بررسی شده است. هدف از این پژوهش، تعیین خود -استنادی مجله و تشخیص همبستگی بین ضریب تأثیر مجله و خود - استنادی مجله در حوزه ی علوم پزشکی بود. بدیهی است که تعدادی از استنادها را خود– استنادی مجله تشکیل می دهد و این موضوع چنانچه در حد زیاد باشد، سبب می شود که مجله در جایگاه واقعی خود قرار نگیرد؛ بنابراین محاسبه ی ضریب تأثیر بدون خود– استنادی ضروری به نظر می رسد.

روش بررسی: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی و آزمون آماری همبستگی pearson انجام گرفت. جامعه ی مورد مطالعه شامل 309 مجله ی حوزه ی علوم پزشکی دارای ضریب تأثیر موجود در گزارش های استنادی نشریات فارسی در سال های 86- 1380 ود. با مراجعه به گزارش های استنادی نشریات فارسی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و انتخاب سال و سپس انتخاب حوزه ی علوم پزشکی، مجلات دارای ضریب تأثیر در سال مشخص نشان داده شد و آن گاه با استفاده از گزینه ی نشریات استنادکننده، فهرست مجلات استنادکننده به مجله ی مورد نظر قابل مشاهده بود که با استفاده از این فهرست تعداد خود– استنادی ها و خود– استنادی های مؤثر در ضریب تأثیر تعیین شد؛ داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون آماری ضریب همبستگی pearson در سطح معنی داری 0.01 مورد تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: رابطه ی معنی داری بین ضریب تأثیر و خود– استنادی مجله وجود داشت (0.001p<، 0.556=(r. ضریب همبستگی pearsonنشان داد که رابطه ی معنی داری در جهت منفی بین ضریب تأثیر و تعداد مقاله در حوزه ی علوم پزشکی در سال های مورد بررسی برقرار است (0.001p<، 0.350-r=). رابطه ی معنی داری بین تعداد مقاله و تعداد خود– استنادی مجله وجود نداشت (0.233=p، 0.068=r). نرخ خود- استنادی مجله در حوزه ی علوم پزشکی در سال های مورد بررسی روندی نزولی داشت. پس از حذف خود– استنادی مجله، رتبه ی 100 مجله کاهش و 192 مجله افزایش یافت و در رتبه ی 17 مجله تغییری حاصل نشد.

نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که مجلات با ضریب تأثیر بالا دارای خود- استنادی بیشتری هستند، یعنی خود- استنادی بر ضریب تأثیر مجله تأثیر مثبت دارد. با توجه به آن که نرخ خود– استنادی در حوز هی علوم پزشکی در مقایسه با تحقیقات مشابه، میزان بالاتری را دارا می باشد و بالا بودن نرخ خود- استنادی باعث می شود که مجله در جایگاه واقعی خود قرار نگیرد، سردبیران و ناشران باید در سیاست گزینش مقالات خود تجدید نظر نمایند.