مروری بر اصول پدافند غیرعامل از دید عمران و شهرسازی

بحث پدافند غیرعامل مخصوصا کاربرد آن در برنامه ریزی شهری و عمران تاریخچه ای طولانی دارد. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تغییر در ماهیت تسلیحات؛ بکارگیری پدافند غیر عامل نوین در کاهش تلفات و خسارات جنگ ها بیش از پیش احساس می گردد. ضوابط و استانداردهای مشخص و تعریف شده در هر تخصصی، اولین و مهم ترین عامل جهت نیل به سوی رشد و تعالی بوده و اجرای کامل و دقیق آنها در قالب مقرراتی تأیید شده توسط سازمان های ذیربط، امکان شناسایی نواقص و تلاش در جهت رفع موانع و مشکلات پیش رو را میسر خواهد نمود. عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل در بخش های زیستی، پرتوی، عمرانی، سایبری و ... می تواند باعث از بین رفتن نیروی انسانی، نابودی زندگی هزاران گونه زیستی، آلودگی زیست محیطی، تشدید آسیب پذیری سازه ها و در نتیجه صرف هزینه های گزاف در برابر تهدیدات احتمالی شود. ازجمله اقداماتی که درحوزه معماری و شهرسازی با رویکرد پدافند غیرعامل می توان انجام داد بهره گیری از فضاهای موجود در بام و نمای ساختمان ها جهت اعمال برخی تمهیدات پدافندی غیرعامل می باشد. دستیابی به مواردی چون استتار اختفاء و فریب ذخیره سازی انرژی مدیریت مصرف و پایداری ساختمان ها بهره گیری از نهایت زیبایی فرم دهی و تغییر شکل همسان سازی با محیط های اطراف انعطاف پذیری در تغییر شکل کنترل برخی پیامدهای طبیعی سیل رواناب ها و امثال آن است. لذا در نظر این اصول دارای اهمیت خاصی خواهد بود. در این مقاله اصول پدافند غیرعامل از دید عمرانی، معماری و شهرسازی مورد بررسی قرار گرفته و راهکارها و مثال هایی برای رعایت این اصول در ساختمان ها و سازه ها ارائه شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که رعایت اصول پدافند غیرعامل، علاوه بر اینکه تا حد زیادی باعث کاهش آسیب ها و تلفات انسانی ناشی از بار انفجار و تهدیدات می شود در کاهش آلودگی های زیست محیطی، صرفه جویی در مصرف انرژی و عملکرد چند منظوره فضاها بسیار موثر است.