تاثیر فردوسی و ادب پارسی در جهان آشنایی با فرهنگ و تمدن ایران در جهان

پیش از توجه به تاثیر گسترده ی فرهنگ و شعر و ادب ایران در جهان بد نیست اشاره ای به تار و پود فرهنگ و ادبیات کشورمان داشته باشیم. این آشنایی پیش از هر چیز ما را متوجه می کند که ادبیات ما بسیار غنی بوده و پر از فلسفه ی زندگی و پند و حکمت و انسانیت و ظرافت و لطافت و زیباترین صور خیال و بدایع ادبی است و چنان که خواهد آمد مورد توجه و استقبال اروپائیان و امریکایی ها قرار گرفت و در ارتقاء فرهنگ و ادبیات جهان موثر بوده است. (طوسی، 1378). تمدن بزرگ یونان تحت تاثیر اوستای زرتشت و فلسفه ی ایران زمین به وجود آمد (گاتری) و با ذوق و نبوغ یونانیان گسترش یافت. این تاثیر و تاثرها در طول تاریخ ادامه داشته و باعث غنای فرهنگی ملت ها شده و می تواند به کاهش اختلافات مذهبی و نژادی کمک کند. متفکران و شاعران ما در طول تاریخ پیوسته کوشیده اند روحیه ی عدالت خواهی، محبت و انسانیت و بخشندگی را در پادشاهان و امیران و قدرتمندان تقویت کنند و همه جا انسان ها را فرمانروا ها را به دادگری و مبارزه با زورگویی و ظلم و ستم تشویق کرده اند:

 فریدون فرخ فرشته نبود/ به مشک و به عنبر سرشته نبود

به داد و دهش یافت این نیکوئی/ تو داد و دهش کن فریدون توئی

 و یا

اگر ز باغ رعیت ملک خورد سیبی / برآورد غلامان او درخت از بیخ ... (الخ)

 و همین موضوع یکی از علل توجه اروپائیان به ادبیات فارسی از قرن شانزده میلادی به بعد بود و تحولات بزرگی در آن قاره ایجاد کرد که به آن اشاره خواهد شد. فردوسی به کرات توسط بزرگان ادب و سایر کشورهای دنیا با بزرگ ترین شاعران و حماسه سرایان نظیر شکسپیر و هومر مقایسه شده و برتری او به اثبات رسیده است. (طوسی، 1381) برتراند راسل، عالم و فیلسوف نامدار انگلیسی می نویسد،" ایرانیان شعرای بزرگی بوده اند، فردوسی مصنف شاهنامه را، کسانی که کتابش را خوانده اند، همسر و همبر او میروس (هومر) یونانی می دانند." (آیتی، شش). امتیازات ادب پارسی در جهان فراوان است ولی چون در این مقاله توجه روی حضرت ابوالقاسم فردوسی طوسی است، به تاثیر شاهنامه ی او در جهان و تغییرات و تحولاتی که در فرهنگ و تمدن اروپا به وجود آورد اشاره خواهد شد و نام مترجمان شاهنامه در کشورهای اروپایی و تعداد چاپ های مکرر نیز خواهد آمد.