بازشناسی تاریخی و معماری مساجد بازار تبریز (تحلیلی بر مساجد شهیدی، حسن پادشاه، جامع، صاحب الامر)

در بازار تاریخی تبریز که شامل عناصر با کاربری های گوناگون می باشد، همواره مساجد یکی از مهم ترین و کلیدی ترین این عناصر بوده اند، اهمیت این موضوع را می توان از چند منظر بررسی کرد که یکی از آن ها تغییرناپذیری کاربری این نوع اماکن در طول تاریخ می باشدد، لذا مساجد برخلاف سایر عناصر بازار همواره کاربری مذهبی خود را حفظ کرده اند ولی ساختار آن ها بر اثر حوادثی هم چون جنگ و زلزله، دگرگون شده است. هدف از این پژوهش دوره بندی تاریخ و معماری مساجد مذکور می باشد پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش که ساختار اولیه مساجدی هم چون شهیدی، حسن پادشاه، جامع و صاحب الامر که از مساجد شاخص بازار محسوب می شوند، چگونه بوده است به منظور پاسخگویی به این پرسش ها، ابتدا عناصر مذکور با مستند سازی و شناسایی آن ها بر روی نقشه ها و تصاویر تاریخی مورد سنجش قرار گرفته و در انطباق اطلاعات ماخوذه با منابع مکتوب، نقشه ها و بررسی های میدانی، روشن شد که ساختار مساجد شهیدی، حسن پادشاه، جامع و صاحب الامر دچار دگر گونی های اساسی شده و در برخی موارد توسعه یافته و در برخی دیگر فقط بخشی از آن باقی مانده اسدت در عناصر مجموعه بازار تاریخی تبریز از جمله مساجد مورد پژوهش، به دلیل تخریب و بازسازی چند باره ای که در دوره های مختلف بر روی آن ها انجام پذیرفته، دوره بندی این بازسازی ها و مرمت ها ضروری می باشد و نتیجه این پژوهش می تواند باب دیگری در تاریخ و معماری مساجد بازار بگشاید.