بررسی عناصر کالبدی خانه های دوره قاجار (مورد مطالعه گرگان)

با توجه به تحولات انجام شده در قرن اخیر، خانه های تاریخی در معرض تخریب و نابودی قرار گرفته اند، این در حالی است که بخش عمده بافت های شهرهای تاریخی ایران را این خانه ها تشکیل می دهند. تنوع اقلیمی سرزمین ایران باعث ایجاد فضاهای متنوعی در معماری شده، که از جمله مهم ترین آن ها می توان به واحدهای مسکونی اشاره کرد که عناصر زیادی بر شکل گیری آن ها دخیل هستند. در هر اقلیمی با توجه به معماری بومی، شکل خاصی دارد و عناصر معماری نیز متفاوت است. نمونه موردی در این تحقیق برای بررسی موضوع شهر گرگان و خانه های دوره قاجار شامل: امیرلطیفی، مفیدیان، میرشهیدی، مشروطه، رضا قلی نژاد، دائمی، فاطمی، اسدی پور، شایگان، مدرسه تقوی، خانه خراسانی، خانه شفیعی می باشد. در واقع هدف از این پژوهش این است که عناصر معماری را در خانه های تاریخی گرگان در دوره قاجار را شناسایی کنیم. بدین منظور از برداشت میدانی استفاده کردیم و این نتیجه بدست آمد که حیاط، بام های سفالی، بازشوها، ایوان های کم عرض، شیرسرها، تابستان نشین و زمستان نشین، فضاهای خدماتی، دالان، اتاق ها، سردر و، ورودی، فضای شاه نشین، فضای سردابه و هشتی از عناصر کالبدی خانه های دوره قاجار می باشند.