بازحیات بخشی به ساختار محله با توجه به اصول پایداری در محلات قدیمی نمونه موردی: محله سراب مشهد

با بررسی و مطالعه در شهرهای قدیم ایران می توان دریافت که این شهرها عموما از ساختاری تا حدودی مشابه تبعیت می کنند. این ساختار شامل اجزائی چون محله ها، مسجد جامع، بازار، ارگ حکومتی، میدان و تکیه است. (توسلی، 1367: 7 و 8) محله ها خود دارای ساختاری مستقل و متشکل از اجزا بودند. این ساختار در گذر زمان و با توجه به شرایط اجتماعی، اقلیمی، اقتصادی و سیاسی شکل گرفته و در سیر تحول به فرمی رسیده بود که بهترین هماهنگی را با شرایط موجود داشته و توانایی رفع توقعات ساکنین یک سازمان اجتماعی را دارا بود. ایده توسعه شهری پایدار در دهه های اخیر به محوری ترین بحث در ادبیات توسعه شهری بدل شده است. این ایده در جهت حفظ و ارتقای پایداری محیط های شهری می کوشد با ارائه راهکارهایی به این هدف نائل آید. «اهداف شهر پایدار با اقداماتی که باید در جهت بهسازی و نوسازی بافت های قدیمی و کهن مرکزی شهر صورت گیرد کاملا هماهنگ است و در حقیقت این ها مکمل و حامی یکدیگرند. سراب یکی از محلات تاریخی شهر مشهد می باشد که در طول سال های متمادی از بخش های اصلی شهر محسوب می شده است که علاوه بر عملکرد مسکونی بخشی از بار تجاری شهر را نیز به دوش می کشیده است و ارتباط تنگاتنگی با مرکز شهر داشته است. این محله در سال های اخیر به دلایل متعددی چون فرسودگی، عدم احیا کالبدی ... نه تنها پیوستگی ساختاری خود را از دست داده بلکه نقش و جایگاه گذشته خود را در ساختار اصلی شهر نیز به فراموشی سپرده است. به نظر می رسد با توجه به اهمیت این محله در ساختار قدیمی شهر، لزوم احیای کالبدی – ساختاری آن دارای اهمیت است. در این نوشتار با هدف باز حیات بخشی به ساختار محله با توجه به اصول پایداری بر پایه مرور متون و اسناد مرتبط در این زمینه، به بررسی آراء و نظرات صاحب نظران و هم چنین بازدید سایت و استفاده از تحلیل های گرافیکی و عکسی پرداخته شده است .