کاربرد مهندسی علوم اعصاب در بازشناسی احساسات و ادراک پارامترهای محیطی تأثیرگذار بر آسایش انسان در فضاهای باز شهری

برخی از عوامل تأثیرگذار بر آسایش در فضاهای باز شهری ازجمله دما (اقلیمی)، هندسه و تناسبات (طراحی)، جانمایی پوشش گیاهی (محیطی) و مؤلفه های روانشناختی، تأثیرات مستقیمی بر ادراکات و احساسات کاربران فضا می گذارند. تغییر در ادراک و احساس کاربران از محیط عامل تغییراتی در سیستم عصبی کاربران شده که این تأثیرات با استفاده از ثبت امواج مغزی قابل شناخت و تجزیهوتحلیل است. پژوهش حاضر از تحلیل سیگنال های مغزی در ارتقای کیفیت طراحی معماری، در فضاهای باز شهری بهره گرفته است. به این منظور سیگنال های مغزی 12 شخص سالم در طول ادراک فضاهای باز با طراحی های گوناگون، در دو دمای آسایش و گرم، ثبت و موردبررسی قرارگرفته است. پس از آن از شرکت کننده ها خواسته شد که احساسات خود را در شش دسته مختلف شامل: آشنایی، راحتی و آرامش، خوشایندی، نوآوری، هیجان انگیزی و حس حضور، مشخص نمایند. این فرضیه مبنای یافتن الگوی فعالیت های مغزی در حین ادراک تصاویر گردید. تحلیل نتایج حاکی از آن است که احساس آشنایی و نوآوری، وابسته به دما نبوده است، درحالیکه احساس خوشایندی، راحتی و آرامش، هیجان انگیزی و حس حضور در دو دمای مختلف، نتایج احساسی متفاوتی را برای کاربران ایجاد نموده است. هم چنین در دماهای مختلف، متناسب با هندسه فضا و نحوه قرارگیری پوشش گیاهی فعالیت امواج مغزی متفاوت بوده و احساس خوشایندی، آرامش و راحتی و نوآوری و هیجان انگیزی نیز در افراد تغییر خواهد کرد. تحلیل های صورت گرفته نشان می دهد که در دمای گرم، وقتی هندسه فضا به شکل مربع، با تناسبات یک به یک و هم چنین با قرارگیری پوشش گیاهی در اطراف جداره، همراه شد، احساس خوشایندی، آرامش و راحتی برای کاربران افزایش یافته است. نتایج این پژوهش نشان داد که ارتباط مستقیمی بین امواج مغزی انسان و ادراک فضاهای معماری وجود دارد و با استفاده از تطابق سیگنال های مغزی و مؤلفه های احساسی کاربران می توان به یک طراحی پایدار در زمینه بناهای معماری دست یافت.