ضرورت پارادایم انعطاف پذیری در طراحی مسکن از منظر رضایتمندی سکونتی

از آنجایی که بیش از نیمی از عمر انسان در مسکن سپری می شود، بنابراین طبیعی است که ویژگی های این کالبد فیزیکی، تاثیر مستقیمی بر روحیات ساکنین خواهد گذاشت و متقاعبا نارضایتی از آن نیز عوارضی مانند افسردگی و احساس بی هویتی در فرد به دنبال خواهد داشت و یا او را مجبور به اعمال مداخلات فیزیکی پرهزینه در فضا یا نقل مکان خواهد نمود که هرکدام از این تصمیم گیری ها، به دور از اهداف پایداری می باشد. از سوی دیگر با توجه به شرایط امروزی جامعه، دیگر ارتباط مستقیمی بین معمار و ساکنین آینده این مساکن و درنتیجه راهی برای انتقال نظرات و خواسته هایشان به طراح وجود ندارد. درنتیجه معمار، شناختی از نیازهای واقعی مخاطبین و سبک زندگی آن ها نداشته و صرفا برحسب پیش بینی های خود طراحی می کند که لزوما هم منطبق با واقعیات نیست. این عدم تطبیق، باعث افزایش موجب نارضایتی سکونتی در بین ساکنین شده است. درمورد رضایتمندی سکونتی، تحقیقات بسیاری صورت گرفته، ولی بیشتر این مطالعات، نسبت به تاثیرات جانبی گذر زمان بر فاکتورها و عوامل موثر بر رضایتمندی سکونتی بی توجه بوده اند. در حالی که این تاثیرات به قدری جدی است که ممکن است کاملا وضعیت رضایتمندی را تغییر دهد. از آن جایی که گذر زمان و تبعات آن، تحت کنترل ما نیست، به نظر می رسد، بهتر است که در روند طراحی، به جای بی تفاوتی یا تعارض با آن، سعی کنیم کالبدی ایجاد کنیم که با این شرایط متغیر، خود را وفق دهد و با پاسخدهی به نیازهای متفاوت افراد در طول زمان، یک رضایتمندی طولانی مدت ایجاد کند. در این مقاله، ابتدا ابعاد مختلف تاثیرگذاری گذر زمان بر رضایتمندی سکونتی را مورد بحث قرار می دهیم و بعد انعطاف پذیری را به عنوان رویکردی پاسخده به این مساله از جوانب مختلف بررسی می کنیم.