اثر کاربرد همزمان نیتروژن، اسیدهای آلی و سوپرجاذب رطوبت بر کارآیی مصرف آب گیاه دارویی کنجد در شرایط کم آبیاری به روش تجزیه به عامل ها

این پژوهش در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. سطوح آبیاری (50 و 100 درصد نیاز آبی) در کرت های اصلی و تیمارهای تغذیه ای (1- کاربرد 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص بعلاوه 80 کیلوگرم سوپرجاذب رطوبت، 2 کاربرد 80 کیلوگرم در هکتار هیدروژل سوپرجاذب رطوبت بعلاوه کاربرد توأم 6 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و یک میلی مولار اسید سالیسیلیک و 3- کاربرد توأم 6 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و یک میلی مولار اسید سالیسیلیک بعلاوه کاربرد 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص، 4-کاربرد توأم 6 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و یک میلی مولار اسید سالیسیلیک بعلاوه 75کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص بعلاوه 80 کیلوگرم سوپرجاذب رطوبت و 5- شاهد) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که اگر چه کاربرد کلیه ی تیمارهای تغذیه ای در بهبود کارآیی مصرف آب مؤثر بود، ولی در هر دو شرایط 50 و 100 درصد نیاز آبی بیش ترین کارآیی مصرف آب در تیمار کاربرد همزمان نیتروژن، سوپرجاذب، اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک بدست آمد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی، متغیرها به دو عامل تجزیه شده و عامل اول 59 درصد از واریانس متغیرها را تبیین کرد. عامل اول شامل متغیرهای عملکرد دانه، وزن دانه در بوته، سرعت رشد محصول، نیتروژن، فسفر و شوری خاک و کارآیی مصرف آب و عامل دوم به متغیرهای عملکرد ماده خشک، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و پی اچ خاک تعلق گرفت. به طور کلی، انجام تجزیه ی عاملی و همبستگی بالای متغیرهای درون هر عامل با یکدیگر، حاکی از آن بود که با ایجاد هر گونه تغییر در متغیرهایی که با کارآیی مصرف آب روی یک عامل قرار گرفته اند، می توان کارآیی مصرف آب را افزایش داده و خسارات ناشی از تنش خشکی و کم آبی را به حداقل رساند.