ارزیابی وضعیت دسترسی به خدمات بهداشتی-درمانی و بهبود سازی بهینه آن با استفاده از آنالیز موقعیت- تخصیص و مدل ویکور (مطالعه موردی: کلانشهر تهران)

عدم تخصیص متناسب و بهینه خدمات بهداشتی-درمانی، در بسیاری از شهرهای جهان بخصوص در شهر های کشور های جهان سوم افزایش روز افزون مشکلات شهری و گسترش ناعدالتی اجتماعی را به دنبال داشته است. این مسئله لزوم انجام اقدامات موثر در تخصیص بهینه منابع و خدمات بهداشتی-درمانی، طوری که بتواند اهداف عدالت اجتماعی در برخورداری از این امکانات برآورده سازد را بیش از پیش بیان می کند. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و بهبود سازی بهینه خدمات بهداشتی-درمانی دولتی شهر تهران صورت گرفته است. بدین منظور ابتدا با استفاده از ابزار تحلیل شبکه برای هر یک از خدمات بهداشتی-درمانی (شامل مواردی از جمله: خدمات بستری، پاراکلینیکی، اصفال، زنان و زایمان، فیزیوتراپی، آزمایشگاه ها و...) دولتی شهر تهران، هزینه ی دسترسی محاسبه شد، سپس با استفاده از تکنیک ویکور  میزان دسترسی نهایی برآورد گردید. در مرحله ی بعد به منظور بهبود سازی خدمات با بکارگیری ابزار موقعیت- تخصیص در gis، بر اساس سناریو از پیش تعیین شده ابتدا مراکز ارائه دهنده خدمات و سپس خدمات مختلف، بصورت بهینه بهبود سازی شدند و در نهایت میزان دسترسی دوباره محاسبه گردید. نتایج بدست آمده از ارزیابی وضع موجود نشان می دهد خدمات فیزیوتراپی، بستری و جراحی به نسبت سایر خدمات وضعیت بدتری از لحاظ دسترسی دارند. همچنین بخش هایی از جنوب تهران که دارای تراکم بالای جمعیت هستند دسترسی مناسبی به خدمات بهداشتی-درمانی ندارند. اما نتایج پس از بهبود سازی حاکی از آن است که این مناطق پرجمعیت، وضعیت مناسب تری پیدا کرده اند و در حالت کلی وضعیت شهر تهران به لحاظ دسترسی به خدمات بهداشتی-درمانی تا حدود زیادی متعادل شده است.