مقایسه ی دیدگاه عطار در منطق الطیر با دیدگاه سنایی در حدیقه الحقیقه در زمینه ی رابطه ی انسان با خدا

در این مقاله به بررسی تطبیقی ارتباط انسان با خدا در دو اثر گرانسنگ ادبیات عرفانی یعنی حدیقه ی سنایی و منطق الطیر عطار پرداخته ایم. روش پژوهش به صورت کتابخانه ای و نوع تحقیق، تحلیلی- توصیفی است. ارتباط انسان با خدا در این دو اثر عرفانی در دو محور وحدت وجود و عشق بررسی شده است و نظر دو شاعر عارف در زمینه ی ارتباط انسان بر مبنای وحدت وجود و عشق آورده شده است. نتیجه ی به دست آمده از پژوهش این است که ارتباط انسان بر پایه ی وحدت وجود در منطق الطیر نسبت به حدیقه پررنگ تر و برجسته تر است زیرا اولا موضوع منطق الطیر مبحث وحدت وجود است اما سنایی در حدیقه با انواع موضوعات عرفانی سر و کار داشته است؛ دوما، در دوران سنایی هنوز مبانی نظری وحدت وجود به طور کامل وارد شعر عرفانی فارسی نشده بود و او بر خلاف عطار، تنها به صورت جسته و گریخته به این موضوع اشاره کرده است. اما در زمینه ی ارتباط انسان با خدا بر پایه ی عشق، دو شاعر نظری تقریبا مشابه هم دارند. آن ها عشق میان خالق و مخلوق را والاترین نوع عشق می دانند و لازمه ی وصول به آن را، خالی کردن دل از غیر حق و نیز رسیدن به مرتبه ای والا از خودشناسی می دانند.