بررسی زبان و جنسیت در ادبیات کودک (مطالعه موردی: افسانه شعبان نژاد، شکوه قاسم نیا)

شناخت زبان با توجّه به نوع جنسیت افراد، از مقوله هایی است که اخیراً مورد توجه زبان شناسان قرار گرفته است. رابین لیکاف زبان شناس مطرح فرانسوی، نخستین کسی است که در مقاله خود با عنوان «زبان و جایگاه زنان» از تفاوت میان زبان زنان و مردان سخن می گوید. یکی از گسترده ترین بخش های ادبیات هر ملتی، ادبیات مربوط به کودکان و نوجوانان است. نویسندگان و شاعران همواره با زبان خاص خود با مخاطب سخن می گویند با توجه به اینکه کودکان و نوجوانان یکی از اقشار مهم جامعه به شمار می آیند؛ بنابراین هدف این پژوهش بررسی موضوع زبان و جنسیت برای ترسیم تصویری دقیق تر از زبان شناسی ادبیات کودک است. این پژوهش با رویکرد تحلیلی- توصیفی و مبتنی بر نظریه زبان و جنسیت لیکاف به بررسی آثار شعری و داستانی افسانه شعبان نژادو شکوه قاسم نیا در سطح واژگانی و نحوی می پردازد تا ویژگی های زبان زنانه را در آثاری که برای کودکان نوشته شده است، نشان دهد. نتایج حاصل از استخراج هر یک از متغیرها از آثار مورد مطالعه نشان داد که شاعران و نویسندگان برخی موارد هم چون تشدید کننده ها، تعدیل کننده ها، جملات امری، دعایی و سوالی را مطابق با نظریه لیکاف به کار برده اند اما استفاده از رنگ واژه هاو دشواژه ها با نظریه فوق مطابقت نداشت.