مقایسه هفت وادی عطار در منطق الطیر با هفت خوان رستم در شاهنامه

مراتب رسیدن به کمال انسانی و وصال حق، موضوعی است که همواره مورد نظر عرفان اسلامی بوده است که سابقه آن به مکتب های عرفانی قبل از ا سلام باز می گردد. یکی از آثاری که انسان را در جهت ر سیدن به کمال و و صال حق رهنمون می سازد، هفت وادی معرفت عطار است که هفت مرحله از سلوک عرفانی است و سبب می شود با گذشتن از آن ها به خودشناسی و خداشناسی بپردازیم. در شعر عرفا و حکمت حکیمان ایرانی می توان وجوه مشترک بسیاری یافت که شاید در منظر اول جلوه نکند، اما با کمی کنکاش در باطن تعاریف و استعارات و نیز توجه به عصر و زمان مؤلف و هم چنین حالات شخصی وی تا حدودی می توان به این وجوه مشترک دست یافت. در این پژوهش ما در پی یافتن وجوه اشتراک و مقایسه ی هفت وادی عطار نیشابوری در منطق الطیر و هفت خوان رستم در شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی هستیم. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که عطار و حکیم فردوسی هر دو در خراسان و با عرفان و آئین ایرانی رشد یافته و از این جهت می توان به شباهت هایی در اندیشه و عرفان این دو عارف و شاعر پی برد که البته این شباهت در آثارشان نیز هویداست. فردوسی در هفت خوان ر ستم، مراحل هفتگانه سلوک عرفانی رستم دستان را برای رسیدن به هدف نهایی، که همان آزادی کیکاوس از بند است را به تصویر می کشد، اما هدف نهایی سیر سلوک هفتگانه عطار، یافتن سیمرغ جهت پادشاهی بر شهر مرغان است. گرچه در هر دو اثر، عدد هفت، مراحل گذر از سختی ها و رسیدن به سرمنزل مقصود است اما تفاوت های مفهومی بسیاری در این مراحل وجود دارد که در این مقاله به آن ها پرداخته خواهد شد.