نگاهی حقوقی به تدلیس در نکاح

در اسلام، پیوند زناشویى، پیوند مقدسى است که براى آرامش روح و جسم بشر و ایجاد جامعه ای سالم، لازم و ضرورى است. اما گاهی به وجود دلایلی، این اهداف آن گونه که باید محقق نمی گردند که از جمله آن ها می توان به تدلیس یکی از طرفین یا هر دوی آن ها و یا حتی شخص ثالث در عقد نکاح اشاره نمود. تدلیس، از ریشه دَلسَ و دُلْسَه به معنای ظلمت و تاریکی، در لغت به معنای کتمان کردن و پوشاندن است. و مُدلس کسی است که با اقداماتی، واقع را از نظرها می پوشاند، آن چنان که تاریکی، چشم را از دیدن مانع می شود. عبارت تدلیس در ازدواج در کلمات فقهای شیعه به معنای فریبکاری در ازدواج است. ماده 647 کتاب تعزیرات مقرر میدارد: چنان چه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج طرف مقابل خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالیه، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آن ها واقع شود مرتکب به حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال محکوم می شود. ماده 1128 قانون مدنی بیان می دارد: هرگاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده، برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود، خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متبایناً بر آن واقع شده باشد.