بررسی گونه شناسی ساختار کالبدی- کارکردی در معماری مسکن سنتی شهر مراغه (نمونه: خانه های سنتی محله موسوی)

محیط طبیعی یکی از مهم ترین پدیده های موثر در چگونگی شکل گیری ساختار معماری سنتی بوده است. امروزه در محله موسوی شهر مراغه تعدادی خانه تاریخی موجود می باشد که مطالعات کاملی درباره آن ها صورت نگرفته است اما وجود نمونه های با ارزش از دوره های مختلف تاریخی، در معرض تخریب قرار گرفتن آنها به واسطه تغییر شیوه زندگی، تعداد مالکین، مهاجرین و به طور کلی از دست دادن جذابیت ها برای زندگی امروز، بررسی این خانه ها ضروری می یابد. گونه های مختلف ساختاری در بین خانه های تاریخی محله موسی شهر مراغه به چشم می خورد و در ساخت آن ها، نظام های هماهنگی به شکل پایدار در گذر زمان وجود داشته است که از ارکان اصلی هویت بخش به معماری آن ها بوده است. این ارکان بخش جدایی ناپذیر معماری گذشته ی ایرانی بوده که متاسفانه با از دست رفتن آن ها در دوران جدید بخشی ار رموز معماری پایدار گذشته به دست فراموشی سپرده شده است. امروزه کم تر پژوهشی را می توان یافت که گونه شناسی ساختاری را در خانه های تاریخی محله موسوی شهر مراغه را مورد واکاوی قرار داده باشد. این مقاله برای نخستین بار به بررسی گونه شناسی اجزای ساخت خانه های تاریخی محله موسوی پرداخته است. روش انتخابی این تحقیق، توصیفی- تحلیلی که بر اساس مطالعات کتابخانه ای، میدانی و ترسیمی، فرم های گوناگون خانه های تاریخی حوزه مورد مطالعه بررسی و ترسیم گشته است. این نوشتار سعی بر آن دارد تا دانش نهفته شده ی معماران را در ساختار کالبدی- کارکردی خانه های تاریخی محله موسوی آشکار سازد. بر اساس یافته های به دست آمده از این جستار مشخص گردید. از لحاظ گونه شناسی، خانه ها به دو گونه مشخص قابل تقسیم است. اما هر گونه نیز دارای زیر مجموعه هایی متفاوتی هستند.