مروری بر هندسه نظری و تمییز کارهای پنجگانه معماری ایرانی

در معماری ایرانی، هندسه از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است چنانکه در تمامی بخش ها و گونه های آن قابل استنباط می باشد. هندسه جدا از کاربردش در تزئین و تناسبات معماری، حتی در نحوه کنترل نیروهای ساختمانی نیز مورد نظر معماران بوده است؛ لذا بی تردید در طول تاریخ معماری، مسیر و نحوه انتقال نیروهای حاصل از بارهای مرده و زنده، تحت تأثیر این هندسه قرار داشت. پنج نوع الگوی تزئینی و ساختاری اصیل در معماری ایرانی بوده است که نمونه بارزی از بکارگیری هندسه زیبا و هنرمندانه در معماری هستند. این الگوها شامل کاربندی، مقرنس، یزدیبندی، کاسه سازی و گره هستندکه موسوم به کارهای پنج گانه معماری ایرانی می باشند. این پنج الگو، به ویژه چهار الگوی اول، از تشابهات هندسی و ساختمانی مشابهی برخوردارند که در بیشتر مواقع تشخیص آن ها از یکدیگر مشکل می شود. بنابراین این تحقیق درصدد معرفی و بررسی وجه تمایز کارهای پنجگانه با هدف ابهام زدایی آن ها می باشد. این پژوهش از نوع تحقیق های نظری می باشد و به روش توصیفی تحلیلی کار شده و اطلاعات لازم ازطریق مطالعات میدانی، مشاهده ی عینی و بررسی های کتابخانه ای بدست آمده است.