بررسی «حکایت زن صالحه» الهی نامه عطار نیشابوری

«حکایت زن صالحه» در «الهی نامه» عطار نیشابوری، یکی از سه داستان بلند این منظومه است. این حکایت گرچه جهت بیان مضامین عرفانی آمده اما از نظر فرم و ساخت نیز داستان منسجم و کاملی است که قابلیت مطابقت با الگوی «ولادیمیر پراپ» در کتاب «ریخت شناسی قصّه های پریان» را دارد. از مجموع سی و یک خویشکاری که پراپ برای قصّه های جن و پری برشمرده است، هجده مورد آن در قصّه زن صالحه موجود است که تشابه قابل ملاحظه ای از نظر ساختار، میان آنان وجود دارد. به این ترتیب الگوی پراپ قابلیت انطباق با حکایات صوفیانه را نیز دارد. در این مقاله نخست توضیح مختصری پیرامون شیوۀ پراپ بیان می کنیم و در ادامه خلاصه ای از داستان را مطرح نموده و سپس به بررسی فرم آن می پردازیم. هم چنین عناصر داستانی هم بررسی شده و در پایان نتیجه این تحقیق و فواید آن و نیز تحقیقات مشابه، ذکر می شود.