واکاوی مراحل اندیشه سیاسی پیامبر اسلام (ص)

اندیشه سیاسی پیامبر اسلام (ص) اندیشه ی نظامند و جامعی است که در سیر و تحول خود امر سیاسی را در قالب یک واحد سیاسی تولید و پشت سر گذراند، هرچند طرح این اندیشه بعد از رحلت ایشان، ساز واره ی الهی بودن آن با وقفه ای روبرو گشت، لیکن به نظر می رسد با بررسی و تبیین چگونگی شکل گیری نظامند این اندیشه الهی درگذر تاریخ قابل شناسایی و درک باشد. در ابتدا این اندیشه سیاسی چندین مرحله جدا از هم را در عین پیوستگی در یک پیوستار طی نمود، و در مکه با اتصال به منبع وحی الهی شکل ذهنی به خود گرفته و در مدینه به شکل ساختاری عینیت یافت. اندیشه سیاسی اسلام بعد از طی این گذار در قالب، امر سیاسی-نقش سیاسی (رهبری) – نظام (ایده) سیاسی - واحد سیاسی و دولت شکل پیدا کرد، و لذا مراحل گذار شکل یابی اندیشه سیاسی پیامبر اسلام (ص) بدین شکل تحقق عملی یافت. بنابراین این مقاله سعی دارد با روش تحلیلی و توصیفی با ابزار کتابخانه ای ضمن تبیین چارچوبی از ویژگی های اندیشه سیاسی پیامبر اسلام (ص)، و نیز تلاش می کند آن را در مراحل جدا از هم مورد کنکاش و بررسی قرار دهد تا علاوه بر بررسی و تبیین مراحل اندیشه سیاسی اسلام در گذر زمان جدا از متقدم یا متاخر بودن آن، به چگونگی قوام پیدا نمودن و برداشت های متفاوت سیاسی که در سیر تکاملی خود در دوره های بعدی را موجب گردید نیز بپردازد، و به تفسیر ماحصل آن پیدایش اندیشه های سیاسی متفاوت در دوره های بالندگی، مباحث کلامی و فقهی با روش های نقلی - عقلی و جدلی را بیان نماید. پرواضح است که اساس اندیشه الهی پیامبر اسلام (ص) در بحبوحه این مباحث کمرنگ و چه بسا به فراموشی سپرده شده است.