رابطه ی ابعاد هوش معنوی با راهبردهای مقابله ای در دانشجویان روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی

در سال های اخیر مفهوم هوش معنوی به عنوان یکی از انواع هوش که از ظرفیت توانمندسازی افراد در جهت ارتقای سازگاری و بهزیستی روانی برخوردار است توجه زیادی به خود جلب کرده است. یکی از کارکردهای مهم معنویت کمک به افراد در مواجهه با رویدادهای استرس زاست. از سوی دیگر، راهبردهای مقابله ای مهم ترین خزانه های رفتاری و روان شناختی به شمار می آیند که در پاسخ به چالش های زندگی مورد استفاده قرار می گیرند. هدف این پژوهش بررسی ارتباط ابعاد مختلف هوش معنوی با راهبردهای مقابله ای در دانشجویان روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی است. به منظور انجام این پژوهش توصیفی- همبستگی، نمونه ای به تعداد 210 نفر از دانشجویان رشته های روانشناسی، مشاوره و راهنمایی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شد. جهت بررسی رابطه ی ابعاد هوش معنوی با راهبردهای مقابله ای از دو پرسشنامه ی هوش معنوی کینگ و راهبردهای مقابله ای بلینگز و موس استفاده شد. داده ها توسط نرم افزار spss 18 تحلیل، و از آزمون های تی مستقل، همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسون چندگانه ی گام به گام برای این منظور استفاده شد. از میان ابعاد هوش معنوی، بُعد ایجاد معنای شخصی توانست 36 درصد از تغییرات راهبرد مقابله ای مسئله مدار (0.001(p= را تبیین کند. هم چنین این بعد، استفاده از راهبرد ارزیابی شناختی (0.003=p) را به طور مثبت و استفاده از راهبرد مهار جسمانی (0.001(p= را به طور منفی پیش بینی نمود. دو بعد آگاهی متعالی و گسترش حالت هشیاری به طور معناداری راهبرد مقابله ای جستجوی حمایت اجتماعی را پیش بینی کردند. هر چهار بعد هوش معنوی در مجموع حدود 11 درصد از تغییرات راهبرد هیجان مدار را پیش بینی نمودند (0.002(p=. هم چنین میانگین دانشجویان دختر در نمرات هوش معنوی از میانگین دانشجویان پسر بالاتر بود. نتایج پژوهش حاضر از این فرض حمایت می کند که واکنش و مقابله ی افراد نسبت به چالش ها و رویدادهای استرس زا از توانمندی های معنوی آنان تأثیر می پذیرد و ابعاد مختلف هوش معنوی تأثیر متفاوتی بر راهبردهای مقابله ای می گذارند که نشاندهنده ی اهمیت استفاده از رویکردی چندبعدی در مطالعه ی معنویت است.