نقش عرف در تعیین نفقه و مهریه

عنوان معیار تشخیص عرف در فقه و حقوق اسلامی و حقوق سایر کشورها ارزش و تأثیر بسزایی دارد؛ تا جایی که در بسیاری از مسائل به آن ارجاع داده شده است: از جمله مسائل مهم و رایج در جامعه که عرف در آن تأثیر فراوان و بسزایی دارد؛ دو مسأله ((نفقه)) و ((مهریه)) است. چه بسا در عرف، آنچه که نسبت به نفقه اهمیت دارد؛ الزام، عهده دار شدن شوهر به عنوان ریاست خانواده، به تأمین معاش زن و فرزندان خود است؛ لذا نیازهای زوجه را نمی توان محصور در: مسکن، البسه، غذا، اساس منزل، خادم و هزینه های درمانی و بهداشتی دانست، که در ماده 1107 قانون مدنی به آن اشاره شده است؛ زیرا نیاز های زوجه در شرایط و زمان های مختلف متفاوت است؛ و به دلیل اینکه ریاست خانواده بر عهده شوهر است لذا در تعیین میزان نفقه زوجه، وضع مالی شوهر ملاک است. اما در مسأله مهریه متأسفانه به دلیل تأثیر عرف در فرهنگ مردم و مسأله چشم هم چشمی، میزان مهریه ها به اندازه چشم گیری افزایش یافته است؛ به این دلیل که خانواده ها تصور می کند تعیین مهریه های سنگین باعث پایداری بنیان خانواده می شود؛ در صورتی که بر خلاف تصور نابجای آن ها، کانون خانواده به وسیله مهر و محبت و صلح، پایدار می ماند؛ مهریه های سنگین نه تنها مانع از طلاق زوجین نمی شود؛ بلکه سدی در راه تشکیل خانواده و تأخیر در امر ازدواج می شود. با توجه به مباحثی که گفته شد در این مقاله به تحلیل و تبیین نفش عرف در نفقه و مهریه می پردازیم.