برآورد رسوب و فرسایش حوزه آبریز ارشق با استفاده از روش mpsiac و gis

حوضه آبخیز منطقه ای است که به وسیله خط الراس کوه ها محدود می شود و کلیه بارندگی ها و آب های ورودی به آن از طریق یک سیستم زهکشی که شامل رودخانه و شاخه های فرعی آن است، به یک خروجی منتهی و از آن خارج می شود و ژئومورفولوژی درباره آرایش و تفکیک اشکال زمین و فرایندهایی که آن ها را شکل داده و یا در حال شکل دادن آن ها هستند، بحث می کند. این اشکال در مناطق مختلف متفاوت بوده و هر کدام از آن ها ممکن است به تناسب ابعاد و ویژگی هایی که دارند توانمندی ها و تنگناهای خاصی را به پدید آورند. مطالعات فرسایش و تولید رسوب در حوضه آبخیز مورد مطالعه و هر حوضه دیگر سبب شناخت بهتر منابع آب و خاک گردیده و شرایط حفظ این منابع ارزشمند را فراهم می گردد. لذا در این پژوهش مسائل هیدروژئومورفولوژی حوضه آبخیز ارشق با تاکید بر فرسایش با استفاده از مدل mpsiac مورد بررسی خواهد گرفت. حوضه مورد مطالعه از شمال به مرز ایران و جمهوری آذربایجان، از شرق به قشلاق شور شور، از شمال شرقی به کوه اویستی، از غرب به سهرابلو، از شمال غرب به طاقچه داش، از جنوب به عرشه چای محدود می گردد. مساحت حوضه مورد مطالعه بالغ بر 112.76 کیلو متر مربع و طول رودخانه اصلی 23 کیلومتر می باشد که از بلندترین ارتفاع 3608 متر به سمت پایین ترین ارتفاع 1240 متر در جریان است. محیط حوضه مورد مطالعه 80.226 کیلومتر می باشد و بیش ترین ارتفاع 2420 در بالا دست حوضه به ارتفاعات مرزی ایران و آذربایجان و کم ترین ارتفاع آن معادل 1143 متر از سطح دریا در محل خوجی حوضه می باشد و متوسط ارتفاع حوضه هم 1781 متر از سطح دریا می باشد. مرتفع ترین مکان دراین ورقه با ارتفاع 2371 متر از سطح تراز دریا و به طور عمده از سنگ های آتشفشانی ائوسن و سنگ های عمدتا رسوبی ژوراسیک و کرتاسه پدید آمده و پهنه های رسوبی کواترنری در باختر منطقه گستره ای قابل توجه را پدید آورده اند. هم چنین طبق نتایج تحقیق میزان رسوب ویژه، رسوب سالانه و فرسایش کل به ترتیب برابر با ton/km2 4963، هکتار km21035و 28019 ton/km محاسبه گردید.