جستاری بر معماری متناسب با نیاز کودکان بی سرپرست: نظریه ها و راهکارها

کودکان سرمایه های اصلی هر کشوری می باشند و عدم توجه به نیازهای آن ها خسارت های جبران ناپذیری را به فرد و جامعه تحمیل خواهد کرد. کودک بی سرپرست از این قاعده مستثنی نبوده و حتی به علت عدم حضور والدین و تجربه نکردن محیط گرم خانه، از حساسیت بیش تری برخوردار می باشد. تأمین محیط زندگی با کیفیت و مناسب کودک وظیفه طراح معمار بوده که بدون توجه به رشته های علوم انسانی مانند روان شناسی و برنامه ریزی محیطی امکان پذیر نمی باشد. هم چنین پژوهش ها حاکی از این است که محیط اطراف کودک نقش مهمی بر سلامت جسمانی و کیفیت رشد و شکوفایی و خلاقیت بازی دارد. در مطالعه حاضر اطلاعات با استفاده از روش تحقیق کیفی و با تکیه بر استدلال منطقی و منابع کتابخانه ای جمع آوری و تحلیل شده است. در این راستا با بررسی نظریات روان شناسان کودک و رشد، مانند پیاژه، ویگوتسکی و اریکسون به ویژگی های رشد جسمانی، شناختی و اجتماعی پی برده و خصیصه های محیطی مؤثر بر کیفیت فضا در قالب شش مفهوم کلیدی بیان شده اند که عبارتند از: حس تعلق، آرامش و امنیت، توجه به حریم، توجه به رشد اجتماعی، توجه به رشد شناختی و توجه به رشد حرکتی. با توجه به این مفاهیم، راهبردهای خروجی میان رشته ای روان شناسی محیط و معماری، هم چون خوانایی، قابلیت شخصی سازی، مکان بودن فضا و موارد مشابه به تفصیل ارائه شده است. در این پژوهش نشان داده شد که با رعایت اصول روان شناسی محیط در رابطه با خصوصیات جسمانی و روانی کودکان و خلق فضا با کیفیت بالا با توجه به این مفاهیم، می توان بستری مناسب جهت رشد کودکان را فراهم آورد.