کاهش خطرپذیری شهر از بلایای طبیعی (سیل) از طریق برنامه ریزی شهری مطالعه موردی شهر رویان

سیل عبارت از یک جریان آب شدید استثنایی است که امکان دارد از بستر طبیعی رودخانه لبریز شده و اراضی اطراف بستر را اشغال نماید. سیل می تواند نتیجه ریزش باران های شدید، ذوب سریع برف و یخ و یا تخریب سدها باشد. علت وجود این فرایند هرچه باشد وقتی که وارد مناطق شهری گردد موجب ایجاد خسارات و گاهی تلفات زیادی می گردد، زیرا که شهر در جریان رشد و توسعه خود فضاهای هیدرولوژیکی طبیعی (مسیل ها و بسترهای رودخانه) را مورد تجاوز قرار می دهد. طی چند دهه گذشته شیوه های جدیدی برای مقابله با سیلاب ابداع شده است و این روش ها بیش تر ماهیتی پیش گیرانه دارند و نه درمانی. با اجرای طراحی های مشخص برای کاربری اراضی شهری، وضع مقررات و قوانین و هم چنین آموزش مردم می توان خسارات ناشی از سیل را کاهش داد و به حداقل رسانید و در عین حال از صرف هزینه های سنگین و گزاف برای احداث تاسیسات مهار سیل ها اجتناب کرد. در این راستا پژوهش حاضر با توجه به نوع کاربردی بودن و هدف تحلیلی- تجویزی بودن، با مطالعه اسنادی به شناسایی تاثیر عوامل طبیعی و مصنوعی و ایجاد بحران های ناشی از آن در برنامه ریزی های شهری می پردازد که نتیجه آن توجه به دو رویکرد در رابطه با کاهش خطرپذیری شهر در برابر سیلاب شهری است که عبارتند از: رویکرد سازه ای (ساختمانی) و رویکرد غیر سازه ای (مدیریتی) که در برنامه ریزی توسعه فضایی شهر رویان مد نظر گرفته شده است. در پژوهش حاضر از فن تحلیل استراتژیک محیطی (swot) برای تحلیل نقاط مثبت و منفی شهر رویان و هم چنین فن درخت تصمیم گیری (gosp) برای تدوین برنامه راهبردی استفاده شده تا ضمن تدوین یک برنامه هدفمند و کارا در جهت توسعه فضایی شهر در سال های آتی، خطرپذیری شهر رویان را در برابر سیلاب شهری کاهش یابد.