نقش و تأثیر نماد در هنر اسلامی

بسیاری از شاعران و نویسندگان در اشعار و حکایات خود، از مفاهیم عمیق و اندیشه های بلند عرفان اسلامی و حکمت الهی ایران باستان بهره گرفته اند. هنرمندان مسلمان نیز از این خوان نعمت بی نصیب نبوده، آن ها هم از جلوه هایی رمز گونه از حکمت و عرفان ایرانی -اسلامی را در آثار هنری خویش متجلی نموده اند. در گذشته استادانی که خود اهل سیر و سلوک بودند، به تعلیم و راهنمایی هنرمندان می پرداختند و هنرمندان در محضر آنان آیین و اسرار رمزآموزی را در پوشش آداب مذهبی آموخته و از طریق همین ارتباط روحانی، نظریه های جهان شناختی و متافیزیکی را که مبنای نمادپردازی هنر اسلامی است فرا می گرفتند. اما کمتر پژوهشی به شناخت نمادهای هنراسلامی، ابعاد تاریخی و سیر تحول تکنیکی نمادها پرداخته است، به همین دلیل مفاهیم نمایدن بخش عظیمی از آثار هنر ایران هم چون لوحی در هم پیچیده باقی مانده است. در این پژوهش با روشی توصیفی -تحلیلی سعی شده بطور مختصر به بیان جلوه هایی از معنا و مفهوم، که در قالب نقش های نمادین در آثار هنر اسلامی ایران تجسم پیدا کرده است، پرداخته شود.