ارزیابی اثر مالیات بر ارزش افزوده بر رشد اقتصادی کشور در دوره زمانی 1386 تا 1396

مالیات بر ارزش افزوده از پاییز 1387 در ایران به مرحله ی اجرا رسید. مالیات بر ارزش افزوده نوعی از مالیات بر مصرف است و از دسته مالیات های غیر مستقیم و زیر شاخه ی مالیات بر کالا و خدمات می باشد؛ و بر مصرف کننده ی نهایی تحمیل می شود. در این تحقیق سعی شده که اثر مالیات بر ارزش افزوده را بر رشد اقتصادی کشور بسنجیم که برای سنجش رشد اقتصادی از تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال 1390 و قیمت جاری استفاده نموده و بر این اساس مدل تحقیق به دو دسته تقسیم می گردد. داده ها به صورت فصلی از بانک داده های سری زمانی بانک مرکزی و بانک داده های اقتصادی وزارت اقتصاد و دارایی و بانک اطلاعات آمار ایران استخراج گردید. متغیرهای اصلی این پژوهش شامل مالیات بر ارزش افزوده و تولید ناخالص داخلی و متغیرهای کنترلی شامل تورم و سایر درآمدهای دولت می باشد. فرضیه های تحقیق مبنی بر قیمت ثابت و جاری تولید ناخالص داخلی به دو دسته تقسیم شدند. نتایج تحقیق حاکی از آن بود که بین مالیات بر ارزش افزوده (vat) و تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال 1390 (gdpf) رابطه ی مستقیم و معناداری وجود دارد. هم چنین بین مالیات بر ارزش افزوده (vat) و تورم (inf) و تولید ناخالص داخلی به قیمت جاری (gdpc) رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد. درحالی که بین متغیر سایر درآمدهای دولت (ogr) که منظور، کسر مالیات بر ارزش افزوده از کل درآمد دولت می باشد، با سایر متغیرها در هر دو مدل رابطه ی معناداری یافت نشد. در نهایت متغیرهای مستقل مالیات بر ارزش افزوده و تورم در مدل دوم از توان توضیج دهندگی بیش تری نسبت به مدل اول برخوردارند و نسبت به توضیح متغیر تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت، بر تولید ناخالص داخلی به قیمت جاری توان توضیح دهندگی بیش تری دارند.