واسنجی مدل hec-hms در برآورد رواناب حوضه آبخیز نیرچای

ارزیابی روابط میان بارندگی و رواناب از جمله مباحث مهم و پیچیده در هیدرولوژی است. در این تحقیق به منظور تخمین سیلاب حوضه آبخیز نیر در غرب استان اردبیل به واسنجی مدل هیدرولوژیکی بارش- رواناب hec- hms پرداخته شد. روش شماره منحنی نفوذ برای محاسبه تلفات بارش و روش هیدروگراف واحد scs جهت محاسبه رواناب انتخاب گردید. تکیه بر برآورد پارامترهای اصلی مدل مانند شماره منحنی نفوذ و گیرش اولیه حوضه (ia,cn) با استفاده از روابط تجربی و روشهای معمول تطابق ضعیفی بین رواناب مشاهده ای و شبیه سازی شده برای بارش مشخص نمایان کرد و ضرورت واسنجی را اثبات نمود. در مرحله واسنجی  اقدام به تغییر مقادیر (cn) و (ia) بر اساس سری های هیدرولوژیک خاک زیر حوضه ها، کاربری اراضی و پوشش گیاهی حوضه نیر چای گردید. نتایج نشان داد بیشترین همپوشانی بین هیدروگراف راواناب مشاهده ای و شبیه سازی شده در (cn) و (ia) به ترتیب 8.75 و 402.0 رخ می دهد. جهت مقایسه نکویی برازش هیدروگراف های مشاهده ای و شبیه سازی شده از دو معیار درصد خطا در دبی اوج و درصد خطا در خجم جریان استفاده گردید بطویکه مقادیر این دو معیار برای داده های قبل از واسنجی بترتیب برابر 38% و 40% و بعد از واسنجی بترتیب 7% و 16% محاسبه شد. واسنجی خوب مدل دلالت بر کارایی مدل مذکور در برآورد حوضه مورد مطالعه دارد.