پایش کربن آلی خاک مراتع دشت مغان در استان اردبیل (مطالعه موردی: مراتع قشلاقی برُان)

اﯾﻦ بررسی ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر پایش ﻣﯿﺰان ذﺧﯿﺮه کﺮﺑﻦ آﻟﯽ ﺧﺎک و عوامل موثر در کاهش آن در مرتعی مناطق قشلاقی مغان از سال 1387 تا 1391 انجام گردید. برای نمونه گیری با استفاده از منابع در دسترس و نیز انجام بازدیدهای صحرایی، محدوده سایت مطالعاتی مشخص گردید. سپس با استفاده از روش استقرار ترانسکت و کوادرات جمع آوری داده ها اقدام گردید. طول ترانسکت ها 1500 متر و اندازه کوادرات ها با توجه به قطر تاج گونه ها، به ابعاد 120×120سانتی متر بوده است. در مجموع با بکار گیری 30 پلات نمونه، عوامل مانند پوشش تاجی گیاهی، رطوبت و کربن آلی سطح خاک اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در یک دوره چهار ساله، علی رغم معنی دار بودن تغییرات پوشش گیاهی و رطوبت خاک عمق سطح ریشه، در میزان ذخیره کربن آلی خاک اختلاف معنی داری مشاهده نشد. به طور میانگین ذخیره کﺮﺑﻦ آﻟﯽ ﺧﺎک این منطقه 52.1 درصد است، میانگین تاج پوشش گیاهی 73.36 درصد و میانگین رطوبت خاک عمق ریشه 67.9 درصد بود. با توجه به شرایط دما و رطوبتی در این مناطق مراحل تجزیه لاشبرگ ها و اضافه شدن مواد آلی به خاک و جذب آنها از طریق ریشه گیاهان سریعتر انجام می شود. اما از طرف دیگر، جذب سریع کربن آلی توسط گیاهان و چرای بیش از حد مجاز پوشش گیاهی منجر به کاهش میزان لاشبرگ و به دنبال آن کاهش میزان کربن آلی خاک گردیده است.