ساز و کار و عملکرد سیانوباکترها در حفاظت زیستی خاک و آب

در مطالعه حاضر سعی شده است راهکاری نوین و زیستی در مهار تخریب زمین بر مبنای تلقیح سطحی سیانوباکترها معرفی شده و ضمن تبیین و تشریح عملکرد سیانوباکترها در حفاظت خاک و مدیریت رواناب سطحی، خلاصه گزارشی از نتایج پژوهش های مرجع در این رابطه ارائه شود. بر اساس یافته های مطالعه حاضر جمعیت سیانوباکترها در اراضی تخریب شده بسیار کم بوده که با استخراج، تکثیر و تلقیح مجدد حجم و تعداد زیادی (1010 سلول در لیتر) از سیانوباکترها به خاک، امکان غنی سازی مصنوعی جمعیت آن ها در خاک فراهم خواهد شد. سیانوباکترهای تلقیح شده به سطح خاک از طریق ترشحات پلی ساکاریدی خود، خاصیت تورم پذیری و ارتجاع سلولی، اتصال به ذرات ریز خاک از طریق خاصیت چسبناکی سلولی و هم چنین تکثیر و توسعه شبکه ای در بین فضاهای بین ذره و اتصال به خاک دانه ها، علی رغم جذب آب ناشی از بارندگی در زمان های اولیه و ایجاد میکروکانال های سطحی خاک، منجر به افزایش نفوذپذیری خاک و در نتیجه کاهش تولید رواناب سطحی، موجب ایجاد یک لایه حفاظتی و اتصال بین ذره ای برای خاک دانه ها شده که از طریق کاهش اثر پاشمان قطرات باران و افزایش تنش مقاومتی آن ها منجر به کاهش هدررفت آب و خاک می شوند. جمع بندی نتایج پژوهش های مرجع نیز حاکی از کاهش 96 تا 99 درصدی در هدررفت آب و خاک در شرایط تلقیح سیانوباکترها به خاک شده است. لذا ایجاد پوسته های زیستی مصنوعی در اراضی تخریب شده از طریق تلقیح سیانوباکترهای بومی گامی نوین در راستای دستیابی به راهکارهای بوم سازگان محور حفظ و احیاء زمین می باشد.