مقایسه تاثیر دو شیوه تمرینی فانکشنال و اکسترا فانکشنال بر تعادل و حس وضعیت مفاصل زانو و مچ پای زنان ورزشکار

زمینه و هدف: تعادل نقش بسیار مهمی در پیشگیری از بروز آسیب های ورزشی دارد و آسیب های زانو و مچ پا، یکی از آسیب های شایع در رشته های مختلف ورزشی است. از این رو، امروزه به طور رایج از تمرینات اغتشاشی بر روی سطوح ناپایدار هم چون تمرینات تخته تعادل برای پیشگیری و توانبخشی استفاده می شود. با این و جود، این گونه تمرینات ممکن است برای مخاطبان، نوعی تمرین اکسترا فانکشنال محسوب شود. بنابراین هدف از انجام تحقیق حاضر، مقایسه تاثیر دو شیوه تمرینی فانکشنال و اکسترا فانکشنال بر تعادل و حس وضعیت مفاصل زانو و مچ پای در زنان ورزشکار بود.

روش کار: تعداد 24 زن ورزشکار واجد شرایط بر اساس معیارهای ورود و خروج، در قالب دو گروه تمرینی 12نفره فانکشنال و اکسترافانکشنال در تحقیق حاضر شرکت کردند. خطای بازسازی زاویه مفصل در زوایای 45 و 60 درجه فلکشن زانو و 20 درجه پلانتارفلکشن مچ پا، به وسیله روش «فتوگرامتری» و تعادل پویا با استفاده از دستگاه «بادیودکس» اندازه گیری شد. سپس، آزمودنی ها در قالب دو گروه تمرینی فانکشنال و اکسترافانکشنال به مدت 12 جلسه به تمرین پرداختند. در پایان، اندازه گیری ها مشابه با پیش آزمون تکرار شد. در نهایت، یافته های تحقیق با استفاده از روش های آمار توصیفی و تی همبسته و تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که هر دو روش تمرینی اثرمعنادار مثبتی بر بهبود تعادل پویای آزمودنی ها دارد (گروه فانکشنال 1.60=d،0.001=p، 5.59=t؛ گروه اکسترافانکشنال 1.53=d، 0.001p=، 5.13=t). در رابطه با خطای مطلق بازسازی زاویه مفصل در زوایای 45 و 60 درجه فلکشن زانو و 20 درجه پلانتارفلکشن مچ پا نیز نتایج مشابهی به دست آمد (0.05(p<. اما، با مقایسه اثربخشی دو شیوه تمرینی مذکور بر تعادل پویا و حس وضعیت مفاصل زانو و مچ پا در زوایای مدنظر تفاوت معناداری در آزمون تی مستقل مشاهده نشد (0.05(p>.

نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی مطلوب هر دو روش تمرینی فانکشنال و اکسترافانکشنال، استفاده از هر دو روش برای بهبود تعادل پویا و حس وضعیت مفاصل زانو و مچ پا در شرایط مشابه توصیه می گردد. هم چنین با توجه به عدم وجود تفاوت میان دو نوع شیوه تمرینی، استفاده از تمرینات فانکشنال به عنوان روشی عملکردی، به عنوان جایگزینی برای تمرینات اکسترافانکشنال توصیه می شود.