جایگاه یابی سرمایه اجتماعی در افزایش امنیت ادراک شده در بافت های فرسوده شهری

زمینه و هدف: یکی از ارکان برنامه ریزی های شهری و طراحی محله ها؛ وجود و ارتقاء سطح و احساس امنیت در میان ساکنین آن ها می باشد. محله های واقع در بافت های فرسوده شهری به دلیل نبود دسترسی مناسب به خدمات شهری و بهداشتی، وجود مشکلات اجتماعی و امنیتی و آسیب پذیری در برابر زلزله، سیل و آتش سوزی و نیز عدم تطابق با زندگی امروز شهری و شهرسازی مدرن دارای مشکلات رو بنایی و زیرساختی هستند. با توجه به متفاوت بودن سبک زندگی در بافت های فرسوده در مقایسه با سبک متعارف شهری، وقوع جرائم و هم چنین درگیری های محله ای، ناامنی و بزهکاری دور از ذهن نیست. با توجه به اهمیت ارتقاء امنیت در کلیه محله ها به ویژه بافت های فرسوده شهری، مقاله حاضر با در نظر گرفتن بافت فرسوده واقع در محله دامپزشکی تهران به عنوان مطالعه موردی، درصدد آن است که علاوه بر بررسی میزان امنیت ادراک شده در بافت فرسوده محله مذکور، راهکارهایی جهت بهره گیری از سرمایه های اجتماعی در جهت ارتقاء ابعاد محیطی و کالبدی احساس امنیت در بافت های فرسوده شهری، ارائه دهد. روش شناسی: این مقاله ازنظر هدف، کاربردی بوده و ازنظر روش، توصیفی - تحلیلی است. برای گردآوری داده ها از پیمایش های میدانی پرسشنامه و مشاهده استفاده شده است.

یافته ها: در این پژوهش به بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی بر ابعاد امنیت محیطی و کالبدی در محله دام پزشکی تهران پرداخته شد که نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین چهار بعد اعتماد عمومی، اعتماد رسمی، مشارکت عمومی و مشارکت رسمی با اکثریت ابعاد امنیت محیطی و کالبدی رابطه مثبت و معناداری داشتند. هم چنین نتایج بخش مدل معادلات ساختاری نشان داد که اگر پیش فرض های متغیر سرمایه اجتماعی شامل: اعتماد عمومی، اعتماد رسمی، مشارکت عمومی و مشارکت رسمی فراهم باشد و در سطح مطلوبی قرار داشته باشند، می توانند تا میزان 76% درصد بر احساس امنیت محیطی و کالبدی ساکنین خیابان دامپزشکی تهران تأثیر مثبتی بگذارند و بالعکس.