بررسی معیارهای مطلوب فضای تفریحی، با تأکید بر ارتقای خلاقیت نوجوانان

امروزه، کمیت و کیفیت فضاهای شهری به یکی از مهم ترین سنجه های توسعه یافتگی و قابلیت زندگی در شهرها بدل شده است. فضاهای عمومی شهری بیش تر از آن که دارای نقشی کالبدی باشند به دلیل ایجاد تعاملات اجتماعی میان شهروندان واجد اهمیت هستند و باید بتوانند زمینه حضور تمامی افراد جامعه به ویژه گروه های آسیب پذیرتر هم چون نوجوانان را فراهم نمایند. از سویی دیگر، توجه به خواسته ها و نیازهای نوجوانان در طراحی قلمروهای عمومی از آن رو که این گروه سنی دارای بیش ترین تأثیرپذیری و بالاترین میزان استفاده از فضاهای شهری می باشند، از ضرورتی دوچندان برخوردار است. با توجه به نظریه های آموزشی و پرورشی نوجوانان، کیفیت و چگونگی فضاهای تفریحی در محیط رشد و زندگی یکی از فاکتورهای مهم تأثیرگذار در رشد دانش ها، گرایش ها و مهارت های افراد است. پس چنان چه پذیرفته شود که بقاء رشد و توسعه هر کشور به هوشیاری و توانایی های جسمی و روانی مردم وابسته است، رسیدگی، به کیفیت فضاهای خاص نوجوانان امروز که آینده سازان فردا محسوب می شوند، امری بایسته است. عدم وجود معیارهای مناسب طراحی و فقدان فضاهای مناسب خاص نوجوانان متناسب با واقعیات روانشناختی آنان، موجب گردیده استعدادهای بالقوه و فطری آن ها به خوبی رشد ننماید. آن چه به عنوان هدف در این پژوهش مورد توجه می باشد، تلاشی در جهت رسیدن به اصول طراحی محیط های خاص نوجوانان جهت ارتقای سطح خلاقیت، دانش و هم چنین روح و اخلاق و ارائه رهنمودها و روش هایی است که این مکان ها می بایست بر مبنای آن طراحی و ساخته شوند تا ضمن فراهم شدن مناسب ترین شرایط برای رشد در همه ابعاد (ذهنی و روحی، جسمی، روانی) در نوجوانان، امکان برخوردهای اجتماعی سازنده و جذابیت تجربه محیط طبیعی نیز برای آنان تأمین شود. سؤال اصلی تحقیق آن است که نقش فضای تفریحی مطلوب در ادراک و رفتارهای نوجوانان از جمله تأمین رشد و خلاقیت آنان چیست؟ تحقیق حاضر به منظور ارزیابی معیارهای مطلوبیت فضاهای تفریحی در نزد نوجوانان به روش مطالعه اسنادی با استفاده از مهم ترین منابع و مطالعه میدانی انجام گرفته است که روش تجزیه و تحلیل اطلاعات بصورت ترکیبی از اطلاعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی و بررسی نمونه های منطبق با مفاهیم نظری و تبدیل این مفاهیم به معماری می باشد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که نوع معماری بکار رفته در مجموعه های تفریحی و رعایت معماری متناسب با کاربری فضاها در ارتقای تعاملات، خلاقیت و نشاط اجتماعی علی الخصوص نوجوانان مؤثر می باشد.