تعیین مشخصه اساسی کیفیت مکان های عمومی شهری نمونه مورد مطالعه: میادین شهر یزد

ارتقای کیفیت مکان های عمومی شهری یکی از دغدغه های شهرسازان است. ابعاد، مولفه ها، معیارها و شاخص های گوناگونی، شکل دهنده کیفیت مکان های عمومی شهری هستند. برخی مکان ها فاقد برخی مشخصه ها و شاخص متناظر آن بوده ولی شهروندان بر واجد کیفیت بودن آن تاکید دارند. به نظر می رسد هر شهروند در فهم خود مشخصه ای اساسی برای با کیفیت نامیدن یا بی کیفیت نامیدن مکان دارد، که از آن می توان به عنوان مشخصه اساسی مکان یاد کرد. تعیین این مشخصه کمک شایانی در ارتقا کیفیت محیط شهری از منظر شهروندان دارد. سوال اصلی این مقاله این است که مشخصه اساسی کیفیت معنای مکان های عمومی شهری در ادراک شهروندان کدام است؟ برای پاسخ به این سوال، این پژوهش از روش تحقیق تحلیلی افتراق معنایی (مقایسه زوجی) بهره گرفته است، و با استفاده از مطالعات اسنادی در مرحله تدوین مبانی نظری، شاخص های کیفیت معنای مکان تدقیق و در مرحله بعد با استفاده از روش افتراق معنایی، مشخصه اساسی و وجه قالب کیفیت معنا را از منظر شهروندان تعیین کرده است. در این پژوهش با بهره گیری از نمونه آماری 384 نفری، مصاحبه ی میدانی در قالب پرسشنامه های افتراق معنایی تکمیل شده است و داده های حاصل از امتیازها با استفاده از نرمافزار spss، تحلیل شد. نتایج پژوهش گویای آن است که از میان شاخص های 15 گانه سه شاخص دسترسی، رفع نیازهای متنوع و تفرج در محیط و بستر سازی معاشرت و تعاملات اجتماعی در رتبه های اول تا سوم قرار گرفته اند که در این میان شاخص دسترسی بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. ولیکن مجموع امتیازات شاخص ها نشان می دهد که میادین امیرچخماق، نعل اسبی و مارکار جز با کیفیت ترین میادین شهر یزد می باشند که در این بین شاخص دسترسی نقش اساسی را در شکل گیری معنای کیفیت این میادین نداشته است لذا بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که شاخص هایی چون معنویت و معنادار بودن مکان و هم چنین واجد ارزش تاریخی بودن، بیش ترین تاثیر را در ایجاد تصویر ذهنی شهروندان جهت انتخاب آن محیط داشته و به عنوان مشخصه اساسی کیفیت معنایی مکان های عمومی شهر یزد در ادراک شهروندان به حساب می آید.