مروری بر ترانسپوزون ها و کاربرد آن ها در مهندسی ژنتیک

ترانسپوزون ها واحدهای ژنتیکی هستند که می توانند در ژنوم موجود زنده جابجا شوند. اولین ترانسپوزون ها در سال 1940توسط باربارامک کلینتوک در ذرت کشف شد. ایشان اعلام نمودند که این عوامل باعث ایجاد انواع موتاسیون ها از نوع حذف و اضافه و جابجایی ها در ژنوم موجودات می شوند. از جمله مهم ترین اثرات موتاسیونی ترانسپوزون ها وقوع موتاسیون های تغییر دهنده رنگ در زمان توسعه بافت های سوماتیکی در بافت های دانه ذرت بوده که ممکن است این موتاسیون ها با انتقال به نسل های بعدی منجر به ایجاد ذرت هایی با رنگ متفاوت گردند. از زمان کشف ترانسپوزون ها 40 سال طول کشید تا دانشمندان بتوانند این پدیده را به نحو مورد قبول تشریح نمایند که نهایتا ایشان در سال 1983 موفق به کسب جایزه نوبل گردید. از جمله کاربردهای این عناصر ایجاد نوترتیبی در ژنوم موجودات بوده و مشخص شده که پدیده برخورد اگزون ها (exon shuffling) توسط این عناصر صورت گرفته است، این عناصر از این طریق می توانند ژن های جدیدی را طی پروسه تکامل ایجاد نمایند. از این عناصر در بررسی مولکولی مانند بررسی تنوع ژنتیکی، تهیه نقشه های ژنتیکی و یافتن ژن های جدید استفاده می شود.