• بررسی کتیبه های آجری میله ای سلجوقیِ خراسان با رویکرد مستندنگاری تطبیقی (مطالعه موردی: میله ای ایاز، کرات و خسروگرد)

    جزئیات بیشتر مقاله
    • تاریخ ارائه: 1397/07/30
    • تاریخ انتشار در تی پی بین: 1397/07/30
    • تعداد بازدید: 326
    • تعداد پرسش و پاسخ ها: 0
    • شماره تماس دبیرخانه رویداد: -

    سرزمین خراسان از دیرباز در مسیر راه های اصلی کاروانی قرار داشته و ازاین رو واجد ابنیه ی مهجور فراوانی بر کنارهی این راه هاست. در این میان، برج های راهنما از منظر تک افتادگی و انگشت شمار بودن شایان توجه هستند. این ابنیه، دسته ای از معماری میل و منار هستند که در مجاور مجموعه های تأسیسات میان راهی و یا به صورت منفرد، غالباً بر سر راه های کاروانرو استقرار یافته اند. در پهنه ی خراسان درون مرزی ایران، تمامی برج های راهنمای باقیمانده بر کناره ی راه های باستانی، متعلق به دوران غزنویان و سلجوقیان (قرن پنجم و ششم هجری) است که شامل: میل خسروگردِ سبزوار، میلِ ایازِ سنگبست، میل کراتِ تایباد و میل فیروزآباد بردسکن می شوند. در این پژوهش، در سه میل نخست، با رویکرد تحلیلی/تاریخی و با استناد به منابع کتابخانه ای موجود و مستندنگاری میدانی به بررسی و ثبت نقوش این ابنیه پرداخته شده است. نگارندگان از خلال این پژوهش به بررسی منشأ مناره ها در سرزمین های اسلامی و هم چنین، روند تحول ساختار و فرم مناره ها تا دوران سلجوقی پرداخته اند. از آن جایی که مناره های سلجوقی، نمونه های بارز هنر آجرکاری و کتیبه سازی ابنیه ی رازی در سطوح کم هستند، محتوای کتیبه های آن ها واجد ارزشمندی های تاریخی و زیبایی شناسی فراوانی است که در سه دسته قابل طبقه بندی هستند: 1. کتیبه های خط که ضمن معرفی بانی و تاریخ ساخت بنا، مشخصات سبکی ساخت کتیبه ها را معین می سازد 2. کتیبه های آجرتراش با نقوش تزیینی و هندسی و 3. چیدمان های متنوع آجری به صورت جفت جفت، خفته راسته و غیره. در این پژوهش به ارائه ی اطلاعات تاریخی و نقشه های موجود در پایگاه های میراثی ابنیه، مستندسازیِ تنوع کاربست آجر در چیدمان و شکل دهی نقوش و خوانش کتیبه های موجود بر بدنهی میله ای مذکور پرداخته شده است. هدف این پژوهش، ضمن موارد بالا، پهنه یابی انواع نقوش آجری در ساختمان میل و منار خراسان دوران غزنوی و سلجوقی است که در نتیجه گیری گفتار ارائه گردیده است.

سوال خود را در مورد این مقاله مطرح نمایید :

با انتخاب دکمه ثبت پرسش، موافقت خود را با قوانین انتشار محتوا در وبسایت تی پی بین اعلام می کنم