تاثیر راهکار کاهش فلزات سنگین و میزان نمک دریاچه ارومیه در تسهیل احیا دریاچه ارومیه

سابقه و هدف: خشکی دریاچه ارومیه به عنوان دومین دریاچه شورجهان، نگرانی عمیق جامعه جهانی می باشد که با توجه به تلاش های انجام شده مبنی بر احیاء و جلوگیری از مخاطرات آن به علت تغذیه آب دریاچه درحیطه کشاورزی و عدم مدیریت صحیح حقآبه ها و پروژه های سدسازی و نیز وجود 40000 چاه آب غیرمجاز که باعث معکوس شدن حرکت آب های زیرزمینی شده است، شوری بیش ازحد مجاز آب نیز باعث تلخی آب چاه ها و آب های زیرزمینی می شود در نتیجه پروژه انتقال آب با وضعیت موجود امری بیهوده است، هم چنین با تحقیقات و نمونه برداری های انجام شده در رسوبات دریاچه افزایش مقدارفلزات سنگین باعث تشدید نگرانی ها در مورد ریزگردهای نمکی می باشد دراین مقاله تلاش شده با معرفی یک ترکیب فیزیک و شیمیایی سه ماده طبیعی و روش طبیعی استحصال نمک با هدف تسهیل امراحیاء و جلوگیری از مخاطرات خشک شدن دریاچه گام هایی برداشته شود.

مواد و روش ها: به منظور تسهیل احیاء دریاچه ارومیه و جلوگیری از مخاطرات خشک شدن آن ترکیب سه ماده زئولیت، شن و ماسه و مخروط کاج جهت کاهش شوری دریاچه، حذف فلزات سنگین ناشی از فاضلاب صنعتی و تامین رطوبت و اکسیژن دریاچه و حاصلخیزی خاک کشاورزی به همراه معرفی طرح اکوتوریستی جهت استحصال نمک به صورت طبیعی مورد بررسی قرار گرفت.

یافته ها: طبق نتایج بدست آمده اشباع شوری دریاچه یکی از دلایل افت شدید ترازآب آن می باشد و هم چنین وجود فلزات سنگین از قبیل سرب، کروم، نیکل و آرسنیک و روی بخصوص در جبهه شرقی دریاچه و نقش آن ها در طوفان های نمکی به دلیل تضعیف وضعیت آبی آن با توجه به اینکه باد غالب حوضه دریاچه ارومیه از غرب به شرق است علاوه بر سه استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کردستان آثار مخرب ریزگردهای نمکی را تا فرسخ ها دور تا مرکز کشور نیز نشان خواهد داد بدین منظور کاهش شوری آب و تامین اکسیژن دریاچه، بازگشت پلانکتون ها به آن جهت تامین و تثبیت رطوبت و هم چنین حذف مواد سمی و غرق آب کردن خاک برای استفاده در زمان خشکسالی بدلیل استفاده از زئولیت کلینوپتیلولیت در ترکیب آزمایشی با مقدار فسفات موجود در دریاچه، با توجه به خاصیت این ماده که قادر است 70 درصد وزن خودش آب جذب کند می تواند تلاش طبیعت برای نجات طبیعت باشد.

نتیجه: به دلیل خواص جادویی زئولیت و ترکیب آن با شن و ماسه و مخروط کاج می توان قسمت اعظمی از نمک آلوده و اضافی دریاچه را در مدت زمان کوتاه کاهش داد و عمل تصفیه آب و تقویت خاک و آب را همزمان انجام داد، هم چنین با طراحی فضاهای اکوتوریستی جهت استحصال طبیعی نمک زمینه را برای اشتغال افراد بومی این حوضه آبخیز مهیا ساخت.