تحلیل آثار طرح های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری در محله گرایی (مطالعه موردی منطقه 10 تهران)

محله یکی از عناصر شاخص الگوی شهرسازی ایرانی اسلامی است و به عنوان یک واحد اجتماعی، مرکز تماس های هم جواری و همسایگی اساس ساده ترین و ابتدایی ترین شکل همکاری است که باید در سازمان زندگی شهری با آن روبرو شویم. محله گرایی نیز یکی از وجوه تعلقات مکانی است که همواره در طول تاریخ شهر در جوامع مختلف وجود داشته است. این درحالی است که امروزه جایگاه محلات در نظام برنامه ریزی شهری و نظام اجتاعی شهرها تضعیف شده است و بسیاری از محلات قدیمی به لحاظ ساختاری- کالبدی دچار افت و زوال شده اند. طرح های توسعه شهری مانند طرح های بهسازی و نوسازی بافت ها و محلات فرسوده از جمله مهم ترین طرح ها و ابزارهایی هستند که می توانند تأثیر مثبت یا منفی بر ساختارهای محله و محله گرایی بگذارند. در همین راستا هدف این پژوهش بررسی میزان تأثیر اجرای طرح های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری در محله گرایی در منطقه 10 شهرداری تهران بوده است. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش انجام توصیفی تحلیلی بوده است. روش گردآوری داده ها اسنادی و میدانی (در قالپ پرسشنامه) بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی فراوانی میانگین و آمار استنباطی (همبستگی رگرسیون چند متغیره) استفاده شده است. نتایج نشان می دهند علیرغم این که اجرای طرح های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری از لحاظ ساختاری و کالبدی نتایج چشم گیری در منطقه مورد مطالعه داشته اند اما از لحاظ تأثیرگذاری بر حس تعلق مردم به منطقه و هویت محلی ضعیف عمل نموده و باعث گردیده که موفقیت این طرح ها از لحاظ اجتماعی آن چنان چشم گیر و موفق به نظر نرسند. در نهایت اینکه در ارزیابی طرح های بافت فرسوده شهری به ویژه از لحاظ اجرایی این نکته محرز شد که این طرح ها چندان موفق به تقویت بنیان های محله گرایی و بهبود حس تعلق و هویت محله ای در بین ساکنین نشده اند و حتی می توان گفت اجرای این گونه طرح ها باعث تضعیف ابعاد محله گرایی و جایگاه محله در نظام اجتماعی شده است.