سیر تحول حیاط از خانه سنتی ایرانی تا آپارتمان های معاصر تهران

مقاله سیر تحول حیاط از خانه سنتی ایرانی تا آپارتمان های معاصر تهران

انسانها در طول تاریخ همواره در تلاش بوده اند که طبیعت را به گونه ای با نظام ساختاری محل زندگی خویش تلفیق کنند. معماری خانه ایرانی خود نمونه ی کاملی از ترکیب فضای باز، نیمه باز و بسته محسوب می شود و در طول زمان همواره موجب آسایش و آرامش و تعلق خاطر ساکنان خود را با همین تنوع فضایی فراهم نموده است. حیاط شاخص ترین عنصر خانه ایرانی در ارتباط با طبیعت محسوب می شده است که در طول زمان اشکال مختلفی به خود گرفته است. حیاط به عنوان رابط بین چند فضا در خانه های باستانی تپه زاغه متعلق به هزاره ششم قبل از میلاد کاوش شده است؛ و در شکل نزدیک به حیاط مرکزی در یک ساختمان معروف به ساختمان سوخته در تپه حصار دامغان کشف شده است. در مسکن متداول امروز با توجه به عواملی هم چون تغییر شیوه ی زندگی، مسائل اقتصادی، تراکم زندگی در شهرها و رواج زندگی آپارتمان نشینی امکان ایجاد حیاط همانند خانه های سنتی وجود ندارد و بیش ترین جنبه کاربردی حیاط به عنوان واسطی بین معبر و آپارتمان مطرح است. در این پژوهش چگونگی تداوم استفاده از مشخصه های حیاط ایرانی در مسکن آپارتمانی امروز مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق استدلال منطقی و رویه آن بررسی نمونه های موردی در مسکن سنتی و تطبیق آن با آپارتمان های معاصر می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که در خانه های معاصر با مساحت های محدود و تراکم های بالا مشخصه های اصلی حیاط ایرانی هم چنان قابلیت بروز داشته و می توان با روش طراحی درست هم چنان در جهت ایجاد تنوع فضایی و تعلق خاطر در مسکن امروز گام برداشت.