قصیده ای ناشناخته در مدح شاه خراسان از مخزن شاهزاده عبدالله میرزا دارا

مقاله قصیده ای ناشناخته در مدح شاه خراسان از مخزن شاهزاده عبدالله میرزا دارا

به سبک بازگشت چندان توجهی نشده و شاعران و نویسندگان بسیاری از این دوره ناشناس باقیمانده اند. یکی از ویژگیهای محیط ادبی و اجتماعی عصر قاجار این است که شاهان و شاهزادگان قاجاری بیش از تمام ادوار تاریخ شعر فارسی به شعر توجه داشتند به شهادت تذکره های متعدد و منابع فراوان بنابراین دیوان های زیادی از آنان به جا مانده است. به گونه ای که می توان نتیجه گرفت، عصر قاجار اگرچه از لحاظ سیاسی ضعیف می نموده است ولی از لحاظ فرهنگی و ادبی قابل توجه و بررسی ویژه است. از جمله این شاهزادگان قاجاری، میرزا عبدالله فرزند یازدهم فتحعلی شاه و متخلص به «دارا» است. شاهزاده عبدالله میرزا متولد 1211 ق. و درگذشته به 1262 ق. است. در سن سیزده سالگی با پیشکاری و وزارت محمدتقی علی آبادی ملقب به صاحب دیوان که از منشیان خاصّ فتحعلی شاه بود به حکومت زنجان منصوب شد و حدود دو دهه بر آن شهر حکمرانی کرد. او واپسین سال های عمر خود را در تهران و به دور از مشاغل حکومتی، صرف هم نشینی با علما و ادبا و تألیف آثار ادبی و سرایش شعر کرد. عبدالله میرزا را شاهزاده ای ادیب توصیف کرده اند. از اصول نظم و نثر اطلاع داشت و دیوان او بالغ بر هفت هزار بیت مشتمل بر قصاید، غزلیات، مخمس، مثنوی، قطعات، رباعیات، فردیات و مراثی است. از آن جا که تاکنون تصحیحی بر آن انجام نگرفته علاوه بر جنبه ادبی آن از لحاظ اطلاعات ارزشمند تاریخی سودمند است. از دیوان دارا هفت نسخه موجود است که بر مبنای شیوه نسخه اساس و با مقابله سه نسخه مجلس، ملی و گلستان (سلطنتی) مقابله و بررسی شده است.