کارناوال در اشعار رضا رفیع با محوریت شعر " مأمور و محجور" و "درست و غلط"

مقاله کارناوال در اشعار رضا رفیع با محوریت شعر " مأمور و محجور" و "درست و غلط"

علی رغم نظریه باختین که چند صدایی را منحصر به ژانر رمان می دانست و در دیگر انواع ادبی ظرفیت چند صدایی و چند شخصیتی را نمی دید، طنز یکی از گونه هایی است، که بیش ترین استعداد را در براندازی تک صدایی و به سخره گرفتن تک آوایی و بازتاب صداهای گوناگون دارد. رضا رفیع از نویسندگان و شاعران طنزپرداز معاصر، در آثارش از این ظرفیت بهره جسته و به گونه ای می توان برخی از طنزهای او را در جهت محو مرزبندی هایی که در حوزه ی فرهنگ سنتی و دینی قابل تعریف است دانست. این جستار که به شیوه ی توصیفی- تحلیلی و برای نخستین بار انجام پذیرفته و در پی آنست، که ضمن مرور ویژگی های کارناوالیته باختین دو قطعه از اشعار رفیع را با رویکرد کارناوالی مورد بررسی قرار دهد. رفیع با طنزی شیرین و غیرگزنده و با خلق میحطی براندازنده و سیال و شاد، جدیت صداهای سرکوبگر و مقتدر را به چالش کشیده و به نوعی تمایزات و مرزبندی ها را در آستانه ویرانی قرار داده است. دستاورد پژوهش حاکی از آن است که رفیع در شعر "مأمور و محجور" بر نگاه مسلط تعصبات و نگرش های عوامانه از دین و در شعر "درست و غلط" بر تک آوایی فرهنگ مردسیالار سنتی در نظام خانواده تاخته و بر دو هنجار ستبر و مسلط جامعه شکافی عمیق ایجاد کرده است.