شناسایی و رتبه بندی عوامل ریسک زمان و هزینه در پروژه های ساختمانی با استفاده از ahp و dematel (مطالعه موردی: شرکت ساختمانی نیکان- پروژه ساختمانی شمس آبادی)

مقاله شناسایی و رتبه بندی عوامل ریسک زمان و هزینه در پروژه های ساختمانی با استفاده از ahp و dematel (مطالعه موردی: شرکت ساختمانی نیکان- پروژه ساختمانی شمس آبادی)

 پروژه ها دارای تعهدات وسیع، هزینه بر و با ریسک بالا می باشند که باید در یک تاریخ معین، با بودجه ای مشخص و در سطح کارائی مورد انتظار به اتمام برسند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل ریسک زمان و هزینه، رتبه بندی این عوامل با استفاده از ahp و بررسی روابط درونی عوامل ریسک زمان و هزینه با استفاده از dematel بوده است. برای این کار پس از مرور ادبیات، 22 ریسک زمان و هزینه شناسایی شدند، سپس پرسشنامه ای بین خبرگان پروژه های شرکت ساختمانی نیکان توزیع گردید. بعد از گردآوری داده ها، پایایی پرسشنامه نیز با آلفای کرونباخ بیش تر از 0.7 از لحاظ علمی پذیرفته شد. مطابق پاسخ خبرگان 16ریسک عوامل زمان و هزینه تائید شد.

ابتدا با استفاده از dematel میزان تاثیرپذیری و تاثیرگذاری زیر معیارها بررسی شد. طبق نتایج بدست آمده معیار برآورد نامناسب احجام کاری دارای بیش ترین مقادیر d است پس تاثیرگذارترین طول عامل به حساب می آید. عامل برآورد غیردقیق هزینه (تخمین اشتباه هزینه) دارای بیش ترین مقدار r است پس تاثیرگذارترین عامل به شمار می آید. معیار تاخیر در بهره برداری از پروژه دارای بیش ترین مقدار d+r است پس بیش ترین رابطه را با دیگر عوامل سیستم دارد. سپس با استفاده از ahp ابتدا دو معیار اصلی زمان هزینه مورد بررسی قرار گرفت که معیار هزینه با مقدار 0.670 رتبه اول و معیار زمان با مقدار 0.330 رتبه دوم را کسب کرد. سپس زیر معیارهای زمان و هزینه با استفاده از ahp رتبه بندی شد که در معیار هزینه نوسانات نرخ ارز با وزن 0.326 رتبه اول، برآورد غیردقیق هزینه (تخمین اشتباه هزینه)با وزن 0.215 رتبه دوم، تورم قیمت مصالح ساختمانی با وزن 0.136 رتبه سوم، مشکلات اعتباری پروژه با وزن 0.115 رتبه چهارم، عدم توجه به نکات ایمنی با وزن 0.087 رتبه پنجم، عدم مدیریت صحیح منابع با وزن 0.047 رتبه ششم، شیوه های تامین مالی پروژه با وزن 0.041 رتبه هفتم و تاخیر در بهره برداری از پروژه با وزن 0.033 رتبه هشتم را کسب کرده است. در زیر معیارهای زمان تاخیر در انتقال تجهیزات با وزن 0.307 رتبه اول، استفاده از روش نامناسب برای ساخت با وزن 0.192 رتبه دوم، برآورد نامناسب احجام کاری با وزن 0.173 رتبه سوم، عدم دسترسی به مصالح مورد نیاز با وزن 0.119 رتبه چهارم، استفاده از روش های نوین ساخت با وزن 0.094 رتبه پنجم، برآورد غیردقیق زمان (تخمین اشتباه زمان) با وزن 0.048 رتبه ششم، عدم شایستگی تامین کنندگان در تحویل بموقع مصالح با وزن 0.035 رتبه هفتم و رویه های بیش از حد برای کسب مجوزهای دولتی با وزن 0.032 رتبه هشتم را کسب کرده است.