رویکردی تحلیلی به ترجمه در پرتو انعکاس ایدئولوژی مترجم

رویکردی تحلیلی به ترجمه در پرتو انعکاس ایدئولوژی مترجم

ایدئولوژی مجموع باورها، ارزش ها و عقایدی است که فرد به آن ها اعتقاد دارد و شخصیت وی را شکل می دهند. مترجم نیز هم چون دیگر افراد جامعه ی انسانی از ایدئولوژی مخصوص به خود برخوردار است که این ایدئولوژی، در ترجمه نمود و انعکاس می یابد. مترجم همواره با توجه به ایدئولوژی خاص خود، دست به ترجمه میزند و از آن جا که ایدئولوژی افراد مختلف با هم متفاوت است، ایدئولوژی مترجم و مؤلف نیز با یکدیگر متفاوت خواهد بود.

مترجم تنها به انتقال صرف متن از زبان مبدأ به مقصد نمی پردازد بلکه فراتر از آن، ایدئولوژی خاص خود را نیز با ترجمه همراه می سازد و ممکن است متنی موافق یا مخالف با ایدئولوژی مؤلف، به مخاطبان جدید در جامعه ی زبانی مقصد ارائه کند. در این مقاله نگارنده بر آن است با توجه به نقش مهم ایدئولوژی در ارائهی ترجمه و دخل و تصرفاتی که به واسطه ی ایدئولوژی مترجم در متن مبدأ صورت می گیرد، با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی به تحلیل تأثیر ایدئولوژی بر جریان ترجمه بپردازد. در پایان بر مبنای یافته های پژوهش می توان گفت که فرهنگ، عقاید دینی، بینش سیاسی و شخصیت چهار مؤلفه ی اساسی ایدئولوژی اند که هر یک به نحوی بر نظام فکری مترجم تأثیر می گذارند و سبب شکل گیری ایدئولوژی خاص وی می شوند. هم چنین مشخص شد به دلیل آن که ایدئولوژی با هویت مترجم گره خورده است، انفکاک آن از مترجم و ترجمه غیر ممکن است و در پس تمامی انتخاب هایی که مترجم انجام می دهد، ایدئولوژی خاصی نهفته است. بر این اساس دیگر نمی توان ترجمه را تنها برگردان صرف واژگان و ساختار نحوی از زبانی به زبان دیگر دانست بلکه باید آن را فعالیتی ایدئولوژیک دانست.