تحلیل رموز معنوی هندسه نقوش در ارتباط با امر قدسی از دیدگاه سنت گرایان مطالعه موردی: حرم علی بن حمزه (ع) شیراز

تحلیل رموز معنوی هندسه نقوش در ارتباط با امر قدسی از دیدگاه سنت گرایان مطالعه موردی: حرم علی بن حمزه (ع) شیراز

سنت گرایی فلسفه ای است که در مخالفت با مدرنیته و تمدن غربی شکل گرفت و اصولی را مطرح ساخت که بشر خردگرا در عصر مدرن به فراموشی سپرده بود. امر قدسی در دیدگاه سنت گرایان امری الهی است که بیان ناپذیر و خارج از محدوده عقل و خرد بوده و همچون رازی بزرگ تنها توسط احساسی اصیل و به صورت شهودی درک می شود و الوهیت و عالم مینو را متجلی می سازد. معماری اسلامی و هندسه نقوش نیز به عنوان دستاوردهایی از هنر اسلامی حاوی اصول و رموزی معنوی و پنهان می باشد. در هندسه نقوش این رموز در اشکال، صور، رنگها، روش ترسیم، هندسه و نظم دقیق نقشها و گره ها نهفته است. نقوش هندسی بر پایه اشکالی چون دایره، مربع، مثلث و چند ضلعیها ترسیم می شود که این اشکال خود متناظر با اعدادی است، بنابراین نه تنها اشکالِ پایه، بلکه اعداد متناظر با آنها نیز بازگوکننده رموز و اسرار الهی می باشد.

ضمن اینکه نظم و زیبایی موجود در گره ها و نقوش هندسی یادآور آن چیزی است که در طبیعت یافت می شود و رمزی پنهان را بیان می کند که به خالق جهان هستی اشاره دارد. مساجد و مقبره ها نمونه های قابل توجهی از معماری اسلامی است که بسیاری از این رموز معنوی در آنها تجلی می یابد. نمونه موردمطالعه در این پژوهش حرم علی بن حمزه (شیراز) می باشد که در قرن چهارم ه.ق توسط عضد الدوله دیلمی در شیراز بناشده است. هدف پژوهش حاضر تحلیل رموز معنوی هندسه نقوش در حرم علی بن حمزه (ع) بر اساس آراء سنت گرایان در باب امر قدسی است. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. نتیجه حاصل از پژوهش نشان می دهد که نقوش هندسی در تزئینات حرم علی بن حمزه (ع) حاوی رموزی است که قابل تطبیق با ویژگیها و مؤلفه های امر قدسی نزد سنت گرایان می باشد.