رهنمود های برنامه ریزی محیط های مسکونی با هدف توسعه درونی به عنوان راهبرد محدودیت توسعه افقی شهرهای ایران

بیش از دو دهه است که نتایج زیان بار توسعه افقی شهرها و آثار و تبعات منفی زیست محیط آن مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. توسعه درونی یکی از راهکارهایی است که به منظور هدایت توسعه شهری در اراضی داخل شهر و جلوگیری از توسعه افقی آن توصیه می شود. توسعه درونی که در چارچوب اهداف توسعه پایدار و رشد هوشمند شهری قرار می‌گیرد، به معنی استفاده مجدد یا باززنده‌سازی اراضی یا بناهای درون ‌شهری است که رها شده، خالی مانده یا کاربری مناسبی ندارند. اهداف آن تأمین مسکن و سایر خدمات شهری مورد نیاز و همچنین افزایش تراکم در مناطقی است که بر اثر توسعه افقی نیازمند سرمایه گزاری کلان جهت توسعه زیرساختها هستند. با توجه به اهمیت توسعه درونی در شهرهای ایران، پژوهشی تحت عنوان «رهنمودهای طراحی شهری نواحی مسکونی واقع در بافت فرسوده شهری» در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی انجام شده که خلاصه نتایج و دستاوردهای آن در مقاله حاضر معرفی می شود. در این مقاله، ابتدا رابطه بین توسعه افقی و توسعه درونی به صورت توصیفی معرفی می شود، سپس جایگاه نظری توسعه درونی و شیوه‌های کلی طراحی متناسب با آن معرفی می‌شوند. بدین ترتیب که ابتدا گونه‌ های اراضی مناسب برای طرح های توسعه درونی معرفی شده، سپس روش های مطالعه، شناخت و انتخاب سایت مناسب تشریح می‌شوند. در ادامه، اقدامات لازم برای آزادسازی اراضی و همچنین شرایط تاثیرگذار در طراحی سایت معرفی خواهند شد. در انتها، رهنمودهای عمومی برنامه ریزی در اراضی قابل باززنده سازی ارائه خواهند شد.