طراحی مدل فرآیندی بومی اکتساب دانش سازمانی خبرگان با استفاده از نگاشت شناختی معنایی

مقاله طراحی مدل فرآیندی بومی اکتساب دانش سازمانی خبرگان با استفاده از نگاشت شناختی معنایی

هدف: امروزه فرآیند استفاده از منابع دانشی که بتواند در دنیای رقابتی بقای سازمانها را تضمین کند، مسئلهای بسیار مهم است؛ بنابراین چگونگی اکتساب و بازنمایی دانش خبرگان برای استفاده مجدد از آن همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، طرّاحی مدلی فرآیندی برای اکتساب دانش سازمانی خبرگان است.

طراحی/ روششناسی/ رویکرد: از آنجاکه بیشتر الگوهای ارائه شده در زمینه اکتساب دانش، در حوزه سیستمهای خبره بوده است، در این مقاله با ایجاد یک نوآوری، از روش نگاشت شناختی (که رویکردی کیفی است) برای طراحی الگوی بومی اکتساب دانش خبرگان و به منظور مدلسازی نقشه از نرمافزار ithoughts استفاده شده است. این روش درصدد است تا نظرات و مداخلات محقق را در تفسیر سازه های ایجادشده در پژوهشهای کیفی که در آن نظر مشارکت کنندگان اهمیت دارد، به حداقل برساند. جهت گردآوری اطلاعات از روش جلسات خبرگی و تشکیل گروه کانونی با حضور 8 نفر از خبرگان حوزه اکتساب دانش (پژوهشی و عملیاتی) استفاده شد.

یافته های پژوهش: در نگاشت شناختی، با بحث پیرامون ادبیات نظری و تجربیات کاربردی، مفاهیم مرکزی و خُرد و زیرمجموعه های آن استخراج گردید. مطابق یافته های تحقیق، الگوی بومی اکتساب دانش شامل شش بخش اساسی: 1) شناسایی دانش موردنیاز، 2 ) آمادهسازی خبره، 3 ) آماده سازی تیم مهندسی دانش، 4 ) دسته بندی نوع دانش، 5) گزینش تکنیک و ابزار و 6 ) اقدامات مربوط به ادامه فرآیند مدیریت دانش می باشد.

محدودیتها و پیامدها: با توجه به محدودیت در مصاحبه با تمام خبرگان موضوع مورد بررسی و مطالعه اقتضائات سازمانهای متعدد در حوزه مدیریت دانش، تلاش شده است که با خبرگانی با سوابق علمی و اجرایی گسترده و گوناگون مصاحبه شود و به همین دلیل از نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. پژوهشهای آتی ممکن است از رویکردهایی مکمّل جهت توسعه و ارزیابی یافته ها استفاده کنند.

پیامدهای عملی: در این پژوهش، هدف ناظر بر به کارگیری و کاربردی ساختن مدل، در موقعیتهای واقعی حوزه اکتساب دانش سازمانی است تا بتوان این مدلی بومی را در بحث اکتساب دانش از خبرگان پیشنهاد کرد؛ همچنین در این پژوهش به توصیف و تفسیر عوامل و روابط موجود بین شاخصهای مختلف در حوزه کسب دانش پرداخته شده است که برخاسته از محیط واقعی است.

ابتکار یا ارزش مقاله: این پژوهش با نگاهی فرآیندی به موضوع اکتساب دانش، علاوه بر مرور تکنیکها و روشها، سایر ابعاد و مؤلّفه های مرتبط با موضوع را نیز در ارتباط با یکدیگر مطالعه میکند که در پژوهشهای حوزۀ مدیریت دانش، حائز اهمیّت است.