عوارض طولانی مدت ریوی مواجهه با گاز خردل

مواد و روش ها: نیروهاى اعزامى جهاد سازندگى که تماس با گاز خردل آنان احراز شده بود پس از 15 الى 18 سال از سراسر کشور به مرکز شهید شوریده تهران دعوت شده و تحت معاینات بالینى و اقداماتى از قبیل عکس ساده و hrct ریوى و اسپیرومترى قرار گرفتند و بر اساس تعاریف مشخص به بیمارى هاى مختلف ریوى گروه بندى شدند.

نتایج: 266 نفر بررسى هاى ریوى را کامل نمودند؛ عکس ساده ریوى در اکثریت موارد (88%) طبیعى بود. یافته مهم در hrct احتباس هوا (air trapping) بود که بطور قابل توجه در 12% موارد مشاهده شد ولى در اغلب موارد  hrc (64%) طبیعى بود. شیوع عوارض ریوى بدین صورت مشاهده شد (40) %15 copd، آسم 11.3% (30)، برونشیولیت ابلیترانت 7.1% (19 نفر)، برونشیت مزمن ساده 2.3% (6)، فیبروز ریوى 0.4% (1)، تنگى نفس غیراختصاصى 37.6% (100) و سرفه غیراختصاصى 1.9% (5)، گروهى از مصدومین تعاریف بیمارى هاى ریوى را بطور کامل تکمیل نمى کردند ولى بر اساس شواهد بالینى و پاراکلینیکى تعاریف احتمالى برایش مطرح شد.

بحث: مصدومین مورد مطالعه از نیروهاى پشتیبانى جنگ بوده و اغلب با مقادیر کمترى از گاز خردل نسبت به سربازان برخورد داشته اند. به نظر مى رسد در مواجهه هاى خفیف تر با گاز خردل بیمارى راه هاى هوایى مانند آسم و copd  شایع تر از آسیب هاى شدید این راه ها مانند برونشکتازى و بیمارى هاى پارانشیمى مانند فیبروز ریوى باشد.