اثر تداخلی مرفین و نیتریک اکساید بر رفتار تغذیه ای در رتهای نر

زمینه و هدف: مطالعات نشان داده است که برخی از ناقل های عصبی مانند اوپیوئیدها و نیتریک اکساید (no) بر رفتار تغذیه ای حیوانات اثرگذار بوده و تجویز محیطی یا مرکزی آنها می تواند موجب تغییر در برخی از رفتارها شود، این دو سیستم نوروترانسمیتری گاهیً با یکدیگر تداخل اثر دارند. در این مطالعه نحوه تداخل اثر پیش ساز نیتریک اکساید یعنی ال-آرژینین (l-arginine) یا مهارکننده تولید نیتریک اکساید یعنی ال-نیم n(g)- nitro-l-arginine methyl-ester (l-name) بر میزان مصرف غذا متعاقب تزریق مرفین در رتهای نر مورد بررسی قرار گرفته است.

روش تحقیق: 48 سر موش صحرایی نر با وزن حدود 300-250 گرم استفاده شده که در 6 گروه مساوی توزیع شدند. داروها 12 ساعت پس از ناشتایی و در فاز روشنایی به حیوانات تزریق و سپس آنها به قفس آزمایش جداگانه جهت سنجش میزان تغذیه منتقل گردیدند و میزان مصرف تجمعی غذای آنها در طی مدت زمان 60 دقیقه (با فواصل زمانی هر 15 دقیقه) و نیز برای 4 ساعت پس از تزریق اندازه گیری شد.

یافته ها: مطالعه ما نشان داد که تجویز مرفین با دوز 5 mg/kg میزان مصرف غذا را در 60 دقیقه نخست آزمون کم کرد ولی مقدار مصرف را در انتهای دوره 4 ساعت پس از تزریق افزایش داد. تجویز توأم ال- آرژینین با دوز 50 mg/kg و مرفین باعث افزایش میزان مصرف غذا در موشهای صحرایی نر در مقایسه با تجویز مرفین تنها شد. درحالیکه تزریق ال- نیم با دوز 50 mg/kg اثر پرخوری القاء شده توسط مرفین را بویژه در دوره 4 ساعت پس از تزریق کم نمود.

نتیجه گیری: یافته ای این مطالعه بر هم کنش قوی دو سیستم اوپیوئیدی و نیتریک اکساید بر تنظیم تغذیه را که از نوع تقویتی است، تأیید می کند و احتمالاً مکانیسم آن می تواند ناشی از اثر این دو بر مسیرهای عصبی دوپامینی، گلوتامینی و یا سروتونینی مغز باشد که برای رد و یا اثبات مکانیسم های مطرح می بایست مطالعات تکمیلی صورت پذیرد.