کاربرد gis در مدیریت محیط زیست شهری

اگرچه شهرنشینی دارای اثرات مثبت اقتصادی و اجتماعی بوده، ولی خود متقابلاً به مشکلات و معضلاتی برای ساکنان شهرها دامن زده است که می توان آنها را به عنوان مشکلات شهرنشینی در عصر حاضر به حساب آورد. یکی از مشکلات رایج شهرنشینی، معضلات زیست محیطی است. نگاهی گذرا بر وضعیت محیط زیست جهان در دو دهه گذشته نشان می دهد که علی رغم حساسیت های اخیر در زمینه محیط زیست نه تنها اثرات مخرب انسانی کاهش نیافته بلکه مسایل حاد و دشواری مانند آلودگی شدید جوی، نازک شدن لایه ازن و ... مطرح شده است. در این میان شهرها نیز به عنوان مراکز جذب جمعیت با مسائل و مشکلات متعدد و مختلف زیست محیطی مانند آلودگی هوا، صدا، تولید زباله، آلودگی آبها و ... روبرو هستند که این امر خود منجر به گسترش و افزایش شدت فشارهای وارده بر محیط زیست و در نتیجه بروز انواع آلودگی های زیست محیطی، تخریب منابع و کاهش فضاهای طبیعی و در پی آن افزایش نیاز شهروندان به محیط زیستی سالم تر شده است. به این ترتیب نقش مدیرا ن و برنامه ریزان شهری تنها تعیین کاربری های اراضی و برنامه ریزی فضایی نخواهد بود، بلکه یکی از اصلی ترین و مهم ترین وظایفی که بر عهده آنان است، برنامه ریزی شهری در جهت حفظ و ارتقای کیفیت محیط زیست شهری به عنوان شاخص پایداری توسعه می باشد. یکی از ابزارهای پیشرفته و نو در علم مدیریت شهری، سیستم های اطلاعات جغرافیایی و فنون وابسته به آن است. سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) به عنوان علم و فن مدیریت اطلاعات مکان مرجع، قادر است ابزارهای مناسب، جهت رفع مشکلات و پیچیدگی های مربوط به مسائل مکانی را در اختیار تصمیم گیرندگان قرار دهد. مقاله حاضر با مطالعه اسناد و مدارک و پایگاه های اطلاعاتی و منابع کتابخانه ای فراهم شده است و در آن سعی شده تا ابتدا تعاریفی از gis، محیط زیست شهری ارائه شود و در کاربرد نهایت gis در مدیریت محیط زیست شهری تبیین شود.